zihinsel gerilik / mental retardasyon (MR)

zihinsel gerilik / mental retardasyon (MR)

Tanım

Entellektüel Disabilite DSM-5’ten önce mental retardasyon (MR) olarak adlandırıldı. Entellektüel sakatlık, yaÅŸamın geliÅŸim dönemindeki baÅŸlangıcı olan ve ortalamanın altında olan genel entellektüel iÅŸlevi ve bağımsız günlük yaÅŸam için gerekli olan becerilerin eksikliÄŸini içeren bir durumdur.

Zihinsel yetersizliği teşhis etmek için incelenen genel zihinsel yetenekler arasında; akıl yürütme, problem çözme, planlama, soyut düşünme, yargılama, öğretim ve deneyimden öğrenme ve pratik anlayış yer alır. Bu yetenekler, eğitimli bir klinisyen tarafından verilen bireysel olarak uygulanan zeka testleri kullanılarak ölçülür. Buna ek olarak, zihinsel engelli insanlar, günlük hayatta, iletişim, sosyal katılım ve sürekli destek olmadan bağımsız yaşam gibi işlev görmek için gerekli becerilerle mücadele edebilirler.

DSM’nin önceki versiyonları IQ skoru ile zihinsel engelli ÅŸiddeti tanımlarken, ÅŸimdiki yaÅŸ, akranlara kıyasla günlük yaÅŸamın taleplerini karşılayabilme becerisi ile tanımlanmaktadır. Zihinsel engelliliÄŸin ÅŸiddeti, hafif, orta, ÅŸiddetli veya derin olarak kategorize edilir. EÄŸitim, iÅŸ eÄŸitimi, aileden destek ve motivasyon ve kiÅŸilik gibi bireysel özellikler, zihinsel engelli bireylerin günlük yaÅŸamın taleplerine uyum saÄŸlama yeteneÄŸine katkıda bulunabilir.

Zihinsel engellilikle ilişkili diğer davranışsal özellikler (ancak tanı için bir kriter olarak kabul edilmez) saldırganlık, bağımlılık, dürtüsellik, saflık, pasiflik, kendine zarar verme, inatçılık, düşük benlik saygısı, düşük hayal kırıklığı toleransı ve yüksek intihar riskidir. Zihinsel yetersizliği olan kişilerin zihinsel nörogelişimsel, tıbbi ve fiziksel koşullara sahip olmaları yaygındır. Örneğin, zihinsel engelli bireylerde genel nüfusa göre diğer ruhsal bozukluklar ve epilepsi üç ila dört kat daha yüksektir. Eğer genetik bir durum zihinsel engelliliğe neden olmuşsa, bir kişi de bu durumun karakteristik fiziksel özelliklerine sahip olabilir (Down sendromunda olduğu gibi).

Entelektüel engellilik, nüfusun yaklaşık yüzde birini etkiler ve ciddi zihinsel engellilik prevalansı yaklaşık 1000 kişi için altıdır.

belirtiler

  • Entelektüel geliÅŸim belirteçleri karşılama baÅŸarısızlığı
  • Akademik becerileri öğrenmede zorluklar
  • Merak eksikliÄŸi
  • Sosyal etkileÅŸimdeki olgunluk, akranlarla karşılaÅŸtırıldığında
  • Duygu ve davranışı düzenleyen zorluk
  • Günlük yaÅŸam görevlerinde ihtiyaç duyulan destek, yaşıtlarına göre
  • KonuÅŸulan dil sınırlıdır

Normal adaptif davranışlardaki sapmalar, durumun şiddetine bağlıdır. Hafif zihinsel engellilik, akademik zorluklarla ve problemleri çözmek için biraz somut bir yaklaşımla ilişkilendirilebilir. Şiddetli zihinsel sakatlık, sınırlı iletişim ve günlük yaşam aktiviteleriyle destekleme ihtiyacıyla ilişkilidir.

Nedenler

Zihinsel engelliliğin nedenleri çoktur ve birçok durumda spesifik nedenler bilinmemektedir.

Normal olarak uyum sağlama ve entelektüel olarak büyüyememe, yaşamın erken dönemlerinde belirgin hale gelebilir veya hafif zihinsel engel durumunda, okul çağına veya daha sonraya kadar tanınmayabilir. Gelişimsel tarama testleri kullanılarak yaşa uygun adaptif davranışların değerlendirilmesi yapılabilir. Gelişimsel kilometre taşlarını elde etmemek, zihinsel eksiklikleri düşündürür.

Bir aile, motor beceriler, dil becerileri ve diğer bilişsel becerilerin çocukta gelişmekte olmadığı veya çocuğun yaşıtlarından çok daha yavaş gelişiyorsa, zihinsel sakatlıktan şüphelenebilir.

Zihinsel yetersizlikten kaynaklanan bozulma derecesi, hafifden derinlere kadar geniş bir aralıktadır. Artık zihinsel engelli olma derecesine ve günlük yaşam için gerekli olan müdahale ve bakım miktarına daha az önem verilmektedir.

Zihinsel engelliliğin nedenleri kabaca birkaç kategoriye ayrılabilir:

  • DoÄŸumdan önce, doÄŸum sırasında veya sonrasında oksijen yoksunluÄŸu gibi travma (doÄŸum öncesi ve doÄŸum sonrası)
  • Enfeksiyon (konjenital ve postnatal)
  • Beyin malformasyonları
  • Kromozom anormallikleri
  • Genetik anormallikler ve kalıtsal metabolik bozukluklar
  • Nöbet bozuklukları
  • Åžiddetli malnütrisyon gibi beslenme kusurları
  • Çevresel etkiler (alkol, diÄŸer ilaçlar, kurÅŸun veya cıva, teratojenler gibi toksinler)
  • Åžiddetli ve kronik sosyal mahrumiyet

Tedaviler

Entelektüel sakatlık için bir çare bulunmamakla birlikte, uygun destek ve hizmetler bireyin yaşam kalitesini büyük ölçüde artırabilir. Uygun bir tedavi planı geliştirmek için, gelişimsel tarama testleri kullanılarak yaşa uygun adaptif davranışların değerlendirilmesi yapılmalıdır. Bu testlerin hedefleri hangi gelişimsel kilometre taşlarının kaçırıldığını belirlemektir. Tedavinin öncelikli amacı, kişinin potansiyelini sonuna kadar geliştirmek ve onların toplumlarının mümkün olduğunca çok yönüne katılmalarını sağlamaktır. Özel eğitim ve öğretim erken dönemlerde başlayabilir; Aslında, erken müdahale tedavinin kritik bir parçasıdır.

Bir uzmanın, tedavi gerektirebilecek eş zamanlı hastalıkların değerlendirilmesi için gereklidir. Davranışçı yaklaşımlar, zihinsel engelli bireyleri anlamak ve çalışmak için önemlidir.

Referanslar

Tags: No tags

Leave Your Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *