BİLİNÇDIŞININ ARKETİPLERİ

BİLİNÇDIŞININ ARKETİPLERİ

a).Persona

Toplumun onayını almak amacıyla insanın dış dünyaya karşı taktığı maske olarak ifade edilebilir . Birden fazla olabilir . İnsanın olduğunu sanıp da olmadığı şeydir ya da başkalarının onun olduğunu sandığı şeydir denilebilir.

Bireyler çoÄŸunlukla personalarıyla yaÅŸamda anlam bulmaya çalışıp, bir süre sonra bundan         sıkılarak yaÅŸamlarının anlamsızlaÅŸmasından yakınırlar. EÄŸer  dışta sergilediÄŸi roller ile kiÅŸiliÄŸi uyuÅŸmazsa kendilerini kısıtlanmış ve rahatsız hissederler.

b) Anima ve Animus

Ä°nsanlar her iki cinsiyet özelliklerine sahiptirler. ErkeÄŸin diÅŸi arketipi animadır. Kadının erkek arketipi animustur. Aşırı erkeksi özellik gösteren erkeklerde anima bilinçdışı kalır ve geliÅŸemez. Aşırı kadınsı özellikler gösteren bayanlarda ise animus bilinçdışında kalır ve geliÅŸmez Bu durumda bilinçdışını zayıf ve etkisiz kılar..Böyle tipler çoÄŸu kez zayıf ve bağımlıdır. Her erkek ve kadın doÄŸuÅŸtan sahip olduÄŸu kadın imgesine göre kendine eÅŸ seçer. Erkekte anima ilk annede, kızlarda animus ilk babada yansır. Erkek ve kadınlar bu imajlar yolu ile birbirini anlayabilirler. Jung erkekteki bu kolektif kadın imajının bir yandan saf, asil, tanrıçalara benzeyen yönü; diÄŸer yandan hayat kadını, baÅŸtan çıkarıcı ve cadı nitelikleri olan  iki yönünün olduÄŸunu ifade ediyor. Bu iki yön kadının aydınlık ve karanlık yönlerini temsil ediyor. Bir erkek kendi kadınsı özünü bastırırsa bu kiÅŸide kadının karanlık yönü ortaya çıkıyor.              

Kadında olan erkek imajı kaynağını 3 kökten alır.

-Kolektif erkek imajı

-Erkeklerle yaşadığı deneyimler

-Her kadında erkeksi köken

Erkekteki  anima arketipinin 3 kaynağı var:

-ErkeÄŸe miras kalan kolektif imaj

-Erkeklerin kadınlarla ilgili kişisel yaşam deneyimleri

-Her erkeğin içinde bir kadınsı köken

Animus birçok erkeÄŸin özelliÄŸinin birleÅŸtirilmesiyle  oluÅŸturuluyor. Bunun nedeni; kadının hep ikinci sınıf olması, kadına daha çok güçsüz, yetersiz özellikler atfedildiÄŸi için güçlü kiÅŸilerle özdeÅŸim kurma isteÄŸi yatıyor.

c).Gölge

İçimizde engellediğimiz her şeyi yapmak isteyen, olamadığımız, yapamadığımız her şey olan bir varlıktır. Arketiplerin en alt kısmında, en derinde yer alan bölümüdür. Psişenin en karanlık ve derin yönüdür .İlkel, dürtüsel, hayvansı yanımızın ortaya çıkmasıdır. Kişiliği bütünleştirir. Orta yaşlara gelindiğinde ortaya çıkar. Çünkü ancak bu yaşlarda kişilik tam olarak gelişmiş ve bireyselleşmiştir. Bu da ancak insanın kendisine ilişkin her şeyi bilinçlendirmesi ile gerçekleşir. Eğer ego ben arketipinin çağlarına uymaz ve bilinçdışı içeriğin ben’e ulaşmasına izin vermezse kişi kendini tanıyamaz. Kendini tanımadan kendini gerçekleştirme meydana gelemez. Gölge reddedilirse, kişi gölgesini diğer insanlara yansıtır.

d). Self (benlik)

Merkez arketiptir .Diğer arketipleri düzenleyip örgütleyerek kişilik bütünlüğünü sağlar.Diğer bütün sistemler onun etrafında sıralanırlar. Benliğin işlevleri kişiliği geleceğe güdülemektir

Tüm insanlar sonunda entegre olmuş tutarlı, bir benlik yapısı oluşturma eğilimi taşırlar. Bu bütünlük sağlanırsa birey kendini gerçekleştirmiş olur. Benliğin tam anlamıyla gelişebilmesi, belirli bir yaşam aralığını gerektirir. Bu genellikle orta yaş civarındadır. Benliğin gelişimi geleceğe yönelik planlar, amaçlar, benlik gerçekleştirme için hedefleri kapsar. Her kişinin yaşamının temel amacı benliği gerçekleştirmektir. Şimdiye kadar yapamadıklarını yapabilme dürtüsüdür.