ERKEN BOŞALMA-DENETİMSİZ BOŞALMA
- “Bir erkeğin çok hızlı bir şekilde ejekülasyona ulaşması durumudur“ (Lopiccolo, 2011).
- “Erken boşalma, erkeğin, partnerin veya her ikisinin de boşalmayı arzulamadığı andan önce kontrol dışı boşalmasıdır” (Gökkaya, 2007).
Neden ERKEN BOŞALMA?
- Erken boşalmada önemli olan süre değil, boşalma refleksi üzerinde istemli denetimin olmamasıdır.
- Denetimsizliği tanımlamada “erken” sözcüğü uygun olmadığından “erken boşalma” yerine; “denetimsiz boşalma” ya da “istemsiz boşalma” terimlerinin kullanılması daha uygun olacaktır (Cetad, 2011).
- Erken boşalma, erkeğin boşalmasını kontrol edip edemediğine göre belirlenir.(Cetad, 2011).
- Bazı yazarlar erken boşalma için uyarılma ya da cinsel birleşmeden sonra geçen süreyi dikkate alarak girişten sonra 2 dakika içinde boşalan erkeklere erken boşalma tanısı konması gerektiğini söylerler.
Erken Boşalmanın Erkek İçin Anlamı?
- Erken boşalma erkeğin öz saygısı, cinsel yaşantısı ve ilişkisi üzerinde yıkıcı bir etki yaratabilir.
- Öfke,
- Aşağılanma,
- Hayal kırıklığı,
- Kızgınlık
- Yetersizlik,
- Utanç
- Suçluluk
- Günahkarlık
- Bedel ödeme duyguları hissedebilir.
- Erken boşalmanın ne anlam ifade ettiği mutlaka üzerinde düşünülmesi gereken bir konudur.
Erken Boşalma DSM V Tanı Kriterleri
A.Eşli cinsel etkinlik sırasında, sürekli ya da yineleyici olarak, vajinaya girdikten sonra yaklaşık bir dakika içinde ve kişinin isteğinden önce boşalma örüntüsü.
Not: Erken boşalma tanısı, vajinayı kapsamayan cinsel etkinliklerde bulunan kişilerde de konabilse de, bu tür etkinlikler için özgül süre ölçütü belirlenmemiştir.
B.A tanı ölçütündeki belirtiler, en az, yaklaşık 6 aydır sürmektedir ve her cinsel etkinlikte ya da neredeyse her cinsel etkinlikte (yaklaşık %75-%100’ünde)(belirli durumlarda ya da yaygım ise her durumda) olmalıdır.
C.A tanı ölçütündeki belirtiler, kişide, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya neden olur.
D.Bu cinsel işlev bozukluğu, cinsel kökeni olmayan bir ruhsal bozuklukla daha iyi açıklanamaz ya da ağır bir ilişki bozukluğundan ya da gerginlik yaratıcı önemli başka etkinliklerden kaynaklanmamaktadır ve bir maddeye/ilaca ya da başka bir sağlık durumuna bağlanamaz.
[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”TİPLERİ/ÇEŞİTLERİ”]Erken Boşalma Tipleri
- Yaşam Boyu: Bu bozukluk kişi cinsel açıdan etkin olduğundan beri vardır. (Primer).
- Edinsel: Bu bozukluk oldukça olağan bir cinsel işlevsellik evresinden sonra başlamıştır. (Sekonder).
- Yaygın: Belirli tür uyarımlar, durumlar ya da eşlerle sınırlı değildir.
- Durumsal: Yalnızca belirli tür uyarımlar, durumlar ya da eşlerle ortaya çıkar.
Erken Boşalmanın Farklı Dereceleri
- Ağır Olmayan: Vajinaya girdikten sonra 30 saniye-1 dakika içinde boşalma olur.
- Orta Derecede: Vajinaya girdikten sonra 15-30 saniye içinde boşalma olur.
- Ağır: Cinsel etkinlikten önce, cinsel etkinliğin başında ya da vajinaya girdikten sonra 15 saniye içinde boşalma olur.
- Girişten önce boşalanlar,
- Girer girmez boşalanlar,
- Girişten birkaç dakika içinde kontrolsüz olarak boşalanlar,
- Girişten sonra süreye bakmaksızın kendi iradesi dışında boşalanlar,
Epidemiyolojisi
- Erken boşalma, erkek cinsel işlev bozuklukları arasında en sık görülenidir .
- Çalışmalar bu problemin erkeklerin %20-40’ında olduğunu göstermektedir.
- Ülkemizde yapılan bir araştırmada 25-50 yaş erkeklerde erken boşalma prevalansı %23 bulunmuş.
Kendi ifadelerine göre erken boşalma
şikayeti bulunan katılımcıların sadece %15’i
tedaviye başvurduğu görülmüştür.
[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”BELİRTİLERİ VE NEDENLERİ”]
ERKEN BOŞALAN ERKEKLERİN ÖZELLİKLERİ
- Bir çok konuda aceleci davranırlar.
- İrritabilite söz konusudur.Öfke eşikleri son derece düşüktür.
- Aşırı rekabetci ve ısrarcı bir kişiliğe sahiptirler
- Genellikle entellektüeliteleri yüksektir
- Kaygılı ve heyecanlı bir ruh haline sahiptirler
- Narsistik kişilik organizasyonuna sahip özellikler gösterirler
- Güven konusunda sıkıntı yaşarlar
- Ebeveyleriyle çocukluk döneminde sıkıntı yaşamışlardır özellikle babayla.
- A tipik kişilik örütüsüne sahiptirler
- Sabırsız ve daima telaşlı bir ruh haline sahiptirler
- Onay ihtiyacı hissederler
- Aynı anda birkaç işi bir arada yapmayı severler.
- Hızlı araba kullanır,hızlı yemek yer,hızlı düşünürler.
ERKEN BOŞALMANIN BELİRTİLERİ
- Kontrolsüz ve denetimsiz bir şekilde boşalma
- Cinsel tatminde azalma ve isteksizlik
- Değersizlik ve yetersizlik duygularını belirgin bir şekilde hissetme
- Suçluluk ve utanç duyma
- İkinci bir cinsel ilişki için ısrarcı olma
- Ön sevişmeden kaçınma
- Cinsel ilişkinin tahrik eşiğini düşük tutma eğilimi
- Rutin,alışılmış cinsel heyecan ve yaşantının dışına çıkmama
- Erken boşalmaya bağlı zamanla meydana gelen isteksizlik
NEDENLERİ/Etiyolojisi
- Psiko-Sosyal Nedenler
- Fizyolojik Nedenler
- Hastalıklar
Psiko-Sosyal Nedenler
- Cinsellik hakkında bilginin ve deneyimin az olması
- Seyrek cinsel ilişkide bulunma
- Cinsellikle ilgili yanlış inanışlar-Mitler
- Suçluluk ve günahkarlık düşünceleri – Katı dini inanış
- Hastalık kapma korkusu
- Gebe bırakma korkusu
- Cinsel isteksizlik
- Travmatik cinsel deneyim yaşamış olma
- Para karşılığı kurulan ilişkiler
- Erken yaşta ve uygunsuz ortamlarda ilk cinsel deneyimini yaşama
- Evlilik sorunları
- Stres, gerginlik, aşırı heyecan
- Korku, üzüntü ve sevinç duygularının çok kuvvetli olması
- Kadının isteksizliği; Eşinin isteksiz davranışları erkeğin erken boşalmasına neden olabilir. Ayrıca ilişki sırasında eşini memnun etmeye aşırı odaklanarak kendi denetimini sağlayamamak sonucunu doğurmaktadır.
- Sertleşme sorunu yaşayan erkekler; Bu kişilerde sertleşmenin kaybı ihtimaline karşı kaygı öyle yoğundur ki sertlik sağlandıktan sonra hemen, hızlı bir cinsel birleşme yaşanır ve istemli bir erken boşalma gerçekleşir. Yani erken boşalma, sertliğin kaybına tercih edilir.
Fizyolojik Nedenler
Yorgunluk
Çeşitli ilaçların kullanımı
Beslenme
Alkol ve madde kullanımı
Hastalık
Hastalıklar
- Sempatik sinir sistemi hasarı
- Pelvik kırıklar
- Prostat büyümesi, üretrit, polisitemi
- Diabet
- Kalp ve damar hastalıkları
- İdrar yolu hastalıkları
EKTANILAR
Eşlik Eden Bozukluklar
- Erektil Disfonksiyon – Empotans
- YAB
- Depresyon
Partnerde gözükebilen bozukluklar
- Kadında Cinsel İsteksizlik
- Orgazm Bozuklukları
- Vajinismus
KURAMSAL ALTYAPISI VE TEDAVİ
Evrimsel Açıklama
İlkel çağlardan beri var olan, öğrenilmiş ve kazanılmış bir refleksdir.
İlkel çağlarda yaşayan insanlar doğada yaşamlarını sürdürmek ve canlarını koruyabilmek zorundaydılar. Seks yaparken bir yadan da her an vahşi hayvanların saldırabileceği korkusu yaşamaktaydılar. Bu nedenle bir an önce işini bitirmeyi yani boşalmayı hedefliyordu.
Seksten keyif almak için huzurlu ve güvenli bir ortam gereklidir. Eğer huzur yoksa ve tehlike varsa vücutta adrenalin salgılanır ve kişi bir an önce bulunduğu ortamdan kaçmak uzaklaşmak ister.
Yani erken boşalma insanın kendini korumak için geliştirdiği bir savunma biçimi olarak ortaya çıkmış ve nesilden nesile aktarılmış bir davranış biçimidir.
İlkel bir savunma olan erken boşalma daha sonraki süreçte sosyal ve kültürel koşulların getirdiği zorunlu yükler ve yakalanma korkusuyla da öğrenilmiş bir davranışa dönüşmüştür (Keçe, 2011).
Psikodinamik Yaklaşım
Açıklama
Erken boşalmanın bireyin erken çocukluk dönemindeki gelişimsel problemlerden kaynaklanan, kadına karşı bilinçaltı çatışmaların bir ifadesi olarak açıklanmaktadır.
Tedavi
Danışanın varolduğu düşünülen bu kadınlara karşı bilinçaltı çatışmaları ve düşmanlıklarını ortaya çıkarmak ve çözümlemek amaçlanır.
Sağduyu Yaklaşımı
Açıklama
Tıp hekimleri ve diğer branşlardan uzmanlar tarafından ortaya atılmış bir yaklaşımdır.
Bu yaklaşıma göre erken boşalmanın aşırı erotik heyecandan kaynaklanıdığı düşünülmektedir.
Tedavi
Amaç erkekteki bu duyguyu ve duyusal hissi azaltmaktır.
Prezervatif kullanımı,
Penise uygulanan anestezik merhemlerin kullanımı,
Erotik olmayan şeylerin hayal edilmesi,
Alkol,
Sakinleştiri ilaçlar da kullanıılmaktadır.
Davranışçı Yaklaşım
Açıklama
Temelde anksiyeteyi erken boşalmanın bir nedeni olarak kabul eden bir teori söz konusudur.
Tedavi
Bunun için duyarsızlaştırma yönteminin kullanılmasını uygun bulur bu yaklaşım.
Masters ve Johnson’ın Yaklaşımı
Cinsel İşlev Bozukluklarının Tedavisinde İki Önemli İsim William Masters ve Virginia Johnson Erken boşalmanın tedavisi için boşalmayı haber veren duyguya ulaşıncaya dek erkek, eşi tarafından ekstravajinal olarak uyarılır. Ardından ejekülasyon gerçekleşmeden bu uyarıcı erkek tarafından tolere edilinceye dek kesilir, (penisin sıkıştırılması yöntemi) bu şekilde erkek erken boşalmasının denetimini sağlamaktadır.Penisin sıkıştırılması tekniğiErkek boşalmaya yaklaştığı anda yani 8 noktasındayken farkedip partnerinide uyarır. Kadın erkeğin penisini ereksiyonunun bir kısmı kayboluncaya kadar hafifçe sıkar. Bu teknikte amaçlanan boşalma hissini geri döndürmek ve erkeğe boşalmasını geciktirmeyi öğretmek (Gökova, 2007).
Bilişsel Yaklaşımlar
AçıklamaCinsellikle ilgili yanlış inanışlar ve bilişsel çarpıtmaların erken boşalmayı tetiklediği görüşü temeldir. TedaviBu bilişsel çarpıtmalar ilişkiyi ve tedavi süreçlerini etkilemektedir. Cinsel mitler olarak da adlandırılan bu inançlarla çalışılmaktadır. Genelde davranışçı tekniklerle birlikte kullanılırlar.8 Bilişsel ÇarpıtmaYa hep ya hiç şeklinde düşünme: “Erken boşaldığım için bir hiçim.” Aşırı genelleme: “Dün erken boşaldıysam bu gece de erken boşalırım.”Olumluyu yok sayma: “Eşim ilişkimizin iyi olduğunu söylüyor çünkü beni üzmek istemiyor.”Zihin okuma: “Sormama gerek yok onun dün gece ne hissettiğini biliyorum.” Falcılık: “İşlerin bu gece kötü gideceğini biliyorum.”Duygusal çıkarsama: “Bir erkek bir şey hissediyor ise bu doğrudur.” Koşulsuz zorunluluklar: “-meli, -malı ifadelerinin erkeğin bilişsel süreçlerini işgal etmesi.”Felaketleştirmedir: “Bu gece başarısız olacak ve kız arkadaşım beni terk edecek.”
Çift-Evlilik Terapileri
Açıklama
İlişki ile ilgili bir problemden kaynaklandığı düşünülüyorsa çift ve evlilik terapileri önerilir. İlişki ile ilgili problem düzeldiği zaman cinsel işlevde de düzelme olması beklenir.
Tedavi
Semptomun iddia edilen transaksiyonel kökenlerini çözmeye girişerek erken boşalmayı tedavi etmektedir.
NOT: Bazı durumlarda diğer tekniklerin
yanı nda bozulan ilişkinin tekrar yapılandırılması
amaçlı paralel giden bir çift-evlilik terapisi de
önerilmektedir.
TEDAVİ-VAKANIN TEDAVİSİ
- Tanı ve Müdahaleler
- Erkek danışan ile yapılan klinik görüşme sonrasında prematüre ejakülasyon, yaşam boyu tip tanısı kondu ve eşi ile beraber terapiye alındı.
- Hastanın rahatsızlığı ilk olarak cinsel uyarılmaya farkındalığının düşük olduğu, bununla bağlantılı olarak da boşalma üzerinde kontrolün öğrenilmediği şeklinde kavramlaştırıldı.
- İlaveten erken boşalma sorunu çiftin duygusal ilişkisinde gerilime sebep olmaktaydı. Erkek danışanın erken boşalmasını eşi kendisine yapılan bir haksızlık olarak görmekte ve öfke hissetmekte, erkek danışanı eleştirerek cevap vermekte idi. Bu eleştiriler sonrasında hasta kendisini yetersiz görmekte, gün içinde cinsel performansı ile ilgili ruminatif düşünceler ile uğraşmakta, kaygısı artmakta dahası ilişkide geri çekilmekteydi. Cinsel ilişkiyi kendisi başlatmaktan kaçınma, cinsel ilişki ihtimalini azaltmak için eve geç gelmek gibi kaçınmalarda bulunuyordu. Hastanın bu şekilde davranması eşinin öfkesini daha da arttırmakta ve daha eleştirel olmasına sebep olmaktaydı. Böylece kısır döngüyü tamamlanıyordu.
- Değerlendirme görüşmelerinden sonra terapiye ilk olarak cinsel birleşmenin yasaklanması, psikoeğitim ile başlandı ve erkek danışanın durma tekrar başlama yöntemini kendi başına uygulaması ödevleri ile sürdürüldü.
- Danışanın 20-30 saniye kadar olan boşalma süresi bu yöntemle yaklaşık 3 dakikaya kadar uzadı.
- Sonrasında eşle beraber aynı yöntemi uygulamaya başladıklarında daha öncesinde var olan kaçınma davranışları erkek danışanın eve geç gelmesi ve böylece ödevleri uygulayamaması şeklinde kendisini göstermeye başladı. Bu davranışların kaçınma olduğunun çiftle paylaşılmasından sonra çiftin bununla ilişkili inanışları (“Sadece vajinal yolla orgazm olunabilir”, “eşimi penis ile tatmin etmeliyim”, “erken boşalma tam bir erkek olmadığım anlamına gelir” gibi) bilişsel yöntemler ve duyumlara odaklanma egzersizi şeklindeki davranış deneyleri ile ele alındı.
- Bu aşamadan sonra ilişkideki gerilimin azalması ile durma başlama ödevlerine geri dönüldü. Tedavi sonrasında boşalma süresi 3 ila 4 dakika civarına kadar çıkarken çiftin cinsel tatminlerinde de artış sağlandı.
- Bu vakada çiftin cinsellikle ilgili inançları ve birbirlerine yönelik ilişkili tutumları ve erkek danışanda ortaya çıkan kaçınma, çiftin cinsel sorununun üstesinden gelmesine ve cinsel doyumlarının artmasına engel olmaktaydı.
- Terapi sadece davranışçı yöntemlerin kullanılması durumunda sekteye uğrayacaktı. Bu bağlamda bilişsel yöntemlerin kullanılması çiftin cinsellik ile ilgili inanış ve beklentilerini, kadın danışanın eleştirel tavrını, erkek danışanın performans kaygısı ve ruminatif uğraşılarını değiştirmiş ve tedavinin diğer yöntemlerle devam edebilmesini sağlamıştır.
- Kullanılan davranışçı yöntemler ile boşalma süresi 3 dakika civarında uzamasına karşın vajinal giriş yolu ile kadın orgazmı sağlanamamıştır buna karşın cinsellikle ilgili beklentilerin değişmesi ve farklı cinsel davranış repertuarlarının geliştirilmesi çiftin cinsel doyumunu büyük oranda arttırmıştır.
OLGU-VAKA ÖRNEĞİ
Olgu: Erkek danışan ve eşi 30 ve 29 yaşlarında evli bir çift. Beş yıldır devam eden erken boşalma yakınması üzerine kadın danışanın isteği ile tedaviye başvurdular. Klinik görüşme ile erken boşalma tanısı konan çifte, tedavide durma başlama yönteminin kullanılmasının yanı sıra çiftin cinsellik ile ilgili işlevsel olmayan inanışları bilişsel yöntemlerle de ele alınarak tedavi süreci yürütülmüştür.
Vaka – Erkek Cinsel Öyküsü
- 30 yaşında, ilkokul mezunu, alt gelir gurubundan, rençber erkek danışan. 5 yıldır evli, cinsel isteksizlik ve erken boşalma şikâyetleri ile kliniğimize eşinin yönlendirmesi ile eşi ile beraber başvurdu.
- Başvuru yakınması cinsel birleşmenin hemen başında vajinaya girmesi ile beraber ya da hemen sonrasındaki ilk yarım dakikada boşalması idi.
- Şikâyetlerinin evlenmesi ile başladığını bildirmesine karşın bu durum evlenmeden önce de mastürbasyon sırasında mevcuttu. Cinsel partneri olmaması sebebi ile danışan tarafından sorun olarak görülmemekte idi.
- Evlilik öncesi herhangi bir cinsel travma ya da erken boşamaya koşullayacak herhangi bir yaşantı tarif etmiyordu.
- Cinselliğe ilgi mevcuttu ve fanteziler kurmakta idi.
- Evlilikle beraber sorun gün yüzüne çıkmaya başlamıştı. İlk dönemde bu durumun zamanla düzeleceğini düşünmesine karşın sorun sürdükçe hayal kırıklığına uğramıştı ve kendisini yetersiz olarak görmeye başladığını ifade ediyordu. Gün içinde bu düşünceler ve cinsel performansı ile uğraştığını bunun ile ilgili huzursuzluğu olduğu ve tekrar cinsel birleşmede aynı sorunu yaşayacağından korkmakta olduğunu belirtmekte idi.
Vaka – Erkek Cinsel Öyküsü
- İlişki sırasında aklına farklı şeyler getirmeye çalışmak, dikkatini dağıtmak, sevişmeden birleşme yaşamak, cinsel ilişki öncesinde mastürbasyon yapmak gibi yöntemler denemesine karşın sorun devam etmişti.
- Sorun tekrarladıkça kendisine olan güveni daha da azalmıştı ve kendisini “yarım erkek” olarak görmeye başladığını beyan ediyordu.
- Zamanla cinselliğe olan ilgisi azalmıştı, sorunun çözüleceğine olan inancı da azdı. Son altı ay ila bir senedir aktif olarak cinsel ilişkinin gündeme gelebileceği durumlardan kaçınmakta idi.
- Daha öncesinde aynı şikâyetler ile 2 yıl kadar önce kısa süreli, 2 aylık paroksetin ve sertralin kullanım öyküsü mevcuttu. Cinsel birleşme süreleri bu tedavi ile iki katına kadar uzamıştı. Buna karşın ilacın kesilmesi ile beraber bu süre eski haline dönmüştü.
- Erkek danışanın özgeçmişinde belirgin özellik yoktu. Bilinen bir dahili ve ürolojik yakınması ve hastalığı yoktu, halen herhangi bir ilaç kullanmamakta, sigara, alkol ya da madde kullanımı beyan etmemekte idi.
- Yapılan ruhsal durum muayenesinde öz bakımı yerindeydi. Görüşmeciye karşı ilgili idi. Duygulanımı huzursuzluk telkin ediyordu. Düşünce içeriğinde cinsel performansı ile ilgili ruminatif uğraşıları bulunuyordu. Düşünce süreci doğaldı. Algısal alanda patoloji saptanmadı. Yargılama ve gerçeği değerlendirmesi yerinde idi ve zeka düzeyi normal izlenimi veriyordu.
- Hastanın eşi 29 yaşında, ilkokul mezunu, ev hanımı bir kadın idi.
- Ruhsal durum muayenesinde herhangi bir majör eksen-I patolojisi saptanmadı, daha önceden psikiyatrik başvurusu yoktu.
- Cinsel yaşam yaşayabilmek için eşini tedaviye getirdiğini belirtmekte idi. Kendisini cinsel yönden çekici buluyor, cinsel arzular duyuyor ve gün içinde çeşitli fanteziler oluşturuyordu. Kendisinde herhangi bir sorun görmediğini belirtiyordu.
- Sorunun yaşandığı ilk dönemde eşinin düzeleceğini düşündüğü için destek olurken sonrasında eşine karşı olan öfkesinin arttığını belirtmekte idi. Eşini sorunu çözmeye çalışmamakla ve kendisine ilgi göstermemekle suçluyordu. Sıklıkla ilişkiyi kendisinin başlatmasından rahatsız olduğunu belirtiyordu. Erkek danışana karşı bu konularda eleştirel bir tutum takınıyordu. Bu bazen eşini azarlama noktasına kadar gelebiliyordu.
- Davranışlarının etkilerine dair iç görüsü kısıtlıydı. Çift çocuk sahibi olmamasına karşın kadın danışan bunu ikincil önemi olan bir durum olarak değerlendirmekteydi.
- Erkek hasta ise eşi ile ilişkisinin bozulmasının üstesinden gelmeyi amaçladığını belirtmekte idi.
Psikolog, psikoterapist, şişli psikolog, Mecidiyeköy, psikolojik danışmanlık merkezi, osmanbey, fulya, çocuk, aile, sosyal fobi, kaygı, özgüven, okb, obsesif kompülsif bozukluk, okb, obsesif kompülsif kişilik bozukluğu panik atak, çekingen kişilik bozukluğu, Avrupa yakası, hipnoterapi, cinsel terapi