sosyal fobi tedavisi

Sosyal Fobi Nedir? Tedavisi Nasıldır?

by with No Comment Kaygı-Stres

Sosyal fobi Sosyal Anksiyete Bozukluğu Nedir? Semptomlar, Tedavi, Prevalans, İlaçlar, İçgörü, Prognoz

Sosyal Anksiyete Bozukluğu (sosyal fobi), bugün dünyadaki en büyük üçüncü akıl sağlığı sorunudur.

Son epidemiyolojik verileri, sosyal kaygının herhangi bir zamanda nüfusun yaklaşık% 7’sini etkilediğini göstermektedir. Yaşam boyu yaygınlık oranı (yani yaşam boyu herhangi bir zamanda sosyal kaygı bozukluğunun gelişme şansı),% 13’ün biraz üzerindedir.

sosyal fobi Tanım

Sosyal fobi, diğer insanlarla etkileşimi içeren sosyal durumların korkusudur. Sosyal kaygının, diğer insanlar tarafından olumsuz olarak değerlendirilip değerlendirilmesinin korku ve endişesi olduğunu söyleyebilirdiniz. Yaygın bir rahatsızlıktır ve kişinin hayatının birçok alanında endişe ve korkuya neden olur. Kroniktir çünkü kendi başına gitmez. Sadece doğrudan bilişsel-davranışçı terapi beyni değiştirebilir ve insanların sosyal kaygının üstesinden gelmelerine yardımcı olabilir.sosyal fobi

sosyal fobi algıları

Sosyal kaygıları olan insanlar, başkaları tarafından, utangaç, sessiz, geri, geri çekilmek, engellenmek, düşmanca, gergin, ilgisiz ve ilgisiz olmak gibi birçok kişi tarafından görülür.

Paradoksal olarak, sosyal kaygıları olan insanlar arkadaş edinmeyi, gruplara dahil olmayı ve sosyal etkileşimlere dahil olmayı ve etkileşimde bulunmayı isterler. Fakat sosyal kaygıya sahip olmak, insanların yapmak istedikleri şeyleri yapabilmelerini engelliyor. Sosyal anksiyete sahibi insanlar samimi, açık ve sosyal olmak isterlerse de, onları geri tutan korku (endişe).sosyal fobi

Tetikleyici Belirtiler

Sosyal kaygılı kişiler genellikle aşağıdaki durumlarda ciddi sıkıntılar yaşarlar:

  • Başka insanlara tanıtılmak
  • Alay veya eleştirilmek
  • Dikkat merkezi olmak
  • Bir şey yaparken izlenmek veya gözlemlemek
  • Resmi, kamusal bir durumda bir şey söylemek zorunda
  • İnsanları yetki sahibi olarak toplantı (“önemli insanlar / otorite rakamları”)
  • Sosyal ortamlarda güvensiz ve yersiz hissetmek (“Ne söyleyeceğimi bilmiyorum”)
  • Utanç verici kolayca (örneğin, kızarma, sallayarak)
  • Diğer insanların gözleriyle buluşmak
  • Yutulması, yazılması, konuşulması, kamuya açık olması durumunda telefon görüşmesi yapılması
Bu liste semptomların tam bir listesi değildir – diğer belirtiler de sosyal kaygı ile ilişkili olabilir.

sosyal fobi Duygusal Belirtiler

Sosyal kaygıya eşlik eden duygular; kaygı, yüksek düzeyde korku, sinirlilik, otomatik negatif duygusal döngüler, yarış kalpleri, kızarma, aşırı terleme, kuru boğaz ve ağız, titreme ve kas seğirmelerini içerir. Şiddetli durumlarda, insanlar kendi bedenlerinin (genellikle yüz) kendilerini irrasyonel ve olumsuz olarak algıladıkları bir dismorphia geliştirebilirler.
Sürekli, yoğun anksiyete (korku) en sık görülen semptomdur.

sosyal fobi Içgörü

Sosyal kaygıya sahip insanlar tipik olarak kaygılarının akıl dışı olduğunu, gerçeklere dayanmadığını ve mantıklı bir anlam taşımadığını bilirler. Yine de, kaygı düşünceleri ve hisleri devam eder ve kroniktir (yani, gitme belirtileri göstermez). Uygun aktif, yapılandırılmış, bilişsel-davranışçı terapi bu soruna tek çözümdür. Yıllar süren araştırmalar, bu tip terapinin, beyindeki sinir yollarını kalıcı olarak değiştirmenin tek yolu olduğu sonucuna varmıştır . Bu herkes için kalıcı bir değişimin mümkün olduğu anlamına gelir.sosyal fobi

sosyal fobi Yardım aramak

Sosyal kaygı ve diğer anksiyete bozuklukları bugün başarıyla tedavi edilebilir. Bu problem için yardım ararken, bir uzman aramanızı öneririz – bu sorunu iyi anlayan ve nasıl tedavi edeceğini bilen biri.
Sosyal anksiyete tedavisi , üyelerin gruptaki “kaygı” hiyerarşileri üzerinde ve daha sonra diğer grup üyeleriyle gerçek yaşam durumlarında çalışabilecekleri aktif bir davranış terapisi grubunu içermelidir .
Sosyal kaygı tam olarak tedavi edilebilir bir durumdur ve etkili tedavi, iş ve sabır ile aşılabilir.sosyal fobi

sosyal fobi Terapi (Tedavi)

Sosyal anksiyete için bilişsel-davranışçı terapi önemli derecede başarılı olmuştur. Binlerce araştırma çalışması, şimdi, sosyal kaygıya özgü TCMB’nin tamamlanmasından sonra sosyal kaygı bozukluğu olan kişilerin değiştiğini göstermektedir. Artık korku ve endişeyle kontrol edilmeyen bir hayat yaşıyorlar. Uygun tedavi, insanların düşüncelerini, inançlarını, duygularını ve davranışlarını değiştirmede önemli derecede başarılıdır. Sosyal anksiyete bozukluğu olan kişi uyumlu olmalı ve bu bozukluğun üstesinden gelmek için gerekli olanı yapmalıdır.
Ulusal Ruh Sağlığı Vakfı tarafından finanse edilen kurumlar, davranışsal terapi grubu ile bilişsel terapi kullanarak çok yüksek başarı oranı bildirmektedir. Her ikisi de sosyal anksiyete bozukluğu ile ilişkili anksiyete belirtilerini hafifletmek için gereklidir.sosyal fobi

sosyal fobi ilaç

Sosyal anksiyete ilacı, sosyal kaygı bozukluğu olan herkes için değil, hepsi için yararlıdır. Sosyal kaygı için araştırmalar, anti-anksiyete ajanlarının kullanımını ve (muhtemelen) bazı antidepresanların BDT ile bağlantılı olarak en yararlı olduğunu göstermiştir. Aktif, yapılandırılmış bilişsel davranışçı terapi kullanmadan ilaç kullanımı uzun vadede faydası yoktur. Sadece BDT, beyindeki sinir yolu ilişkilerini kalıcı olarak değiştirebilir. Kullanılan terapi, insan beyninin yapılandırılmış şeklini “uydurmak” zorundadır.
Güncel araştırmalar, sosyal anksiyete bozukluğunun birçok antidepresan ilacının kısa vadede bile yararsız olduğunu göstermektedir. Sosyal-endişeli bireylerimizin yaklaşık% 15’i antidepresanlar tarafından desteklenmektedir. Sosyal anksiyete için yapılan büyük ölçekli ilaç çalışmalarının bazıları sorgulanmış ve ilk önce bu çalışmalar için ödenen aynı ilaç şirketleri tarafından pazarlanan ilaçların lehine çarpık olduğu bulunmuştur. Bu tür çalışmalar, çıkar çatışmalarıdır ve bunların sonuçları iyice sorgulanmalıdır.
Ayrıca, her bir kişi farklıdır ve sosyal anksiyete ve ilaçlarla ilgili çalışan genel bir kural yoktur. Sosyal kaygıya sahip tipik bir kişi için, ölçülebilir süreklilik boyunca “ortalama” bir kaygıya sahip olan kişi için, madde kötüye kullanımı öyküsü bulunmuyorsa, en etkili olmak için bir anti-anksiyete ajanı bulduk. Antidepresanlar, genel olarak, herhangi bir yerde de çalışmazlar. İlaç şirketlerinin terfi ettiği tipik bir superstititon, antidepresanların anti-anksiyete özelliklerine sahip olmasıdır. Bu doğru değil. Bir şey varsa, antidepresanların çoğu bir kişiyi daha fazla endişelendiriyor. Ancak, tüm insanlar ilaç istemiyor ya da ihtiyaç duymuyor. Son on yıldaki büyük değişikliklerden biri, sosyal kaygı için aktif tedaviye giren insanların ilaçları aşamalı olarak kullanmamalarıdır.sosyal fobi

Yine de, beyni değiştiren ve sosyal kaygının üstesinden gelmenize izin veren bilişsel ve davranışsal terapinin birleşimidir. İlaçlar sadece beyin kimyasını geçici olarak değiştirebilir ve bazı durumlarda faydalı olabilir. Bu çok genel bir öneridir ve ilaçlar söz konusu olduğunda psikiyatristinize danışmalısınız. Anti-anksiyete ajanlarının tanısal anksiyete bozukluğu olan kişilere bağımlılık yapmadığını anlayan birini bulmaya çalışın. Yirmi yıl içinde, yeterli bir temelin etkili olduğu belirlendikten sonra, bir anti-anksiyete ajanı dozunu arttırmış bir hastamız bile olmadı. Sosyal anksiyete hastalarına düşük dozda bir anti-anksiyete ajanı yardımı ile yardımcı olunabilir (bu amaçla düşük dozda lorazepam veya klonazepam tercih etmemizin bir nedeni vardır).BU TAVSİYE (yukarıda) sadece tanınabilir (DSM-5:) sosyal anksiyete bozukluğu olan kişiler için geçerlidir.  Bunu diğer akıl sağlığı bakım koşullarına genellemezsiniz.sosyal fobi

Bilişsel Davranış Terapisine Uyum

Bilişsel-davranışsal (rasyonel) terapinin yapılması zor değildir ve katılımcılar tarafından bu şekilde görülmemiştir. Terapiye uymayan ilk faktör, “Bunu her gün yapmayı hatırlayamıyorum” ve “Anında sonuç göremediğim bir şeye taahhüt etmekte zorlanıyorum”. Psikolog veya grup liderinin bu irrasyonel argümanlara zamanla test edilmiş çözümleri olmalıdır.sosyal fobi

sosyal fobi prognoz

Prognoz belirgin olarak iyidir. CBT eğitimini tamamlayan insanlar, kontrol gruplarına kıyasla yüksek bir başarı oranı bildiriyor. BDT davranışçı terapi bittikten sonra insanlar ilerlemeyi rapor etmeye devam ettiler. Çalışmalar art arda, tedavi uyumluluğunun (yani, kişinin öngörülen tedaviyi gerçekleştirdi mi?) Başarının anahtar unsur olduğunu gösterir. Farklı terminolojiyi kullanarak, sosyal anksiyeteyi tedavi ile tekrarlayan yönleri anlayan ve takip eden kişiler, endişeli duygu ve düşüncelerin azaltılmasında en olumlu değişiklikleri rapor ederler. Rasyonel kavramların, stratejilerin ve yöntemlerin (ve bunların uygulanmasının) tekrarı ve pekiştirilmesi, sosyal kaygı bozukluğunu uzun vadede hafifletmenin anahtarıdır.
İnsanlar bilişsel stratejilere sadık kaldıkları ve pratik olarak hayatlarına uyguladıkları takdirde sosyal kaygının üstesinden gelebilirler.sosyal fobi

sosyal fobi farklı Tanı ve Komorbidite

Sosyal anksiyete bozukluğu, DSM-5’te listelenen beş ana kaygı bozukluğundan biridir.
Sosyal kaygı panik bozukluğu ile pek çok kez karışmaktadır. Sosyal kaygıları olan insanlar panik atak geçirmezler (anksiyete atakları yaşayabilirler), ki buradaki asıl korku tıbbi bir problemi (örneğin kalp krizi) geçirir. Sosyal kaygıya sahip insanlar, yaşadıkları endişenin ve korkunun olduğunu fark ederler. “Korkunçtu ve panikledim” gibi şeyler söyleyebilirler, ama sorgulandığında, çok endişeli hissetmekten bahsediyorlar. Tıbbi bir problem yaşama korkusundan bahsetmiyorlar. Sosyal kaygısı olan kişiler kaygı durumunun ardından hastaneye acil servislere gitmezler. Panik bozukluğu olan kişiler birçok kez hastanenin acil servislerine veya doktor ofislerine giderler.
Yüksek oranda alkolizm ve diğer madde bağımlılığı oranları, aile güçlükleri ve sorunları, kişisel ilişkilerin yokluğu ve istihdam elde etme ve sürdürmede zorluklar, sosyal kaygı bozukluğu olan birçok insanın yaşadığı günlük sorunlar arasındadır.sosyal fobi

Büyük bir problem

Profesyonel ve bilgili terapistlerin eksikliği, sosyal kaygının üstesinden gelmenin en büyük ve en önemli sorunudur. Bu yapılabilir ve çok sayıda klinik ve araştırma kanıtı bunu desteklerken, bu kalıcı anksiyete bozukluğu olan kişiler için tedavi tesislerinin kıtlığı nedeniyle sosyal kaygıların üstesinden gelmek zordur .
Çoğu zaman, etkili bir terapinin – ister bir psikologdan isterse lisanslı olmayan bir kişiden olsun – sadece bu bozukluğu kendi başlarına yaşayan kişilerden geldiği sonucuna varıyoruz. Yirmi yıllık deneyim, bu bozukluğu yaşayan ve üstesinden gelen insanların, en iyi grup liderlerini oluşturduğuna işaret etmektedir.sosyal fobi
sosyal fobi
sosyal fobi
borderline

Borderline kişilerin Duyguları Tanımlamada Sorunları mı Var

by with No Comment Kişisel Gelişim

Borderline kişilik bozukluğu Olan Kişilerin Duyguları Tanımlamada Sorunları mı Var

Genetik yapı ve çocukluk yaşantılarından dolayı, borderline kişilik bozukluğu olan insanlar duygularla mücadele ediyor

borderline erkek
borderline erkek

Sınırda kişilik bozukluğu olan birçok kişi duyguları tanımlamak için mücadele eder. Bu şaşırtıcı değil; Duygularınızı tanımlayabilmek, duygu düzenlemesinin önemli bir yönü olarak düşünülür ve birçok araştırmacı, Borderline kişilik bozukluğu bir duygu düzenleme bozukluğu olduğunu düşünmektedir. Aslında, bazı uzmanlar Sınırda kişilik bozukluğunun adını“Duygu Düzensizliği Bozukluğu” olarak değiştirmeyi önermişlerdir . Duyguları tanımlama becerisinin olmaması, sosyal etkileşimler ve ilişkiler üzerinde önemli sonuçlar doğurabilir.

Borderline kişilik bozukluğu İnsanlar Neden Duyguları Tanımlayamıyor?

Psikologlar, Borderline kişilik bozukluğu olan pek çok kişinin duyguları tanımlamakta niçin sorun yarattığına dair olumlu olmamakla birlikte, bazı potansiyel nedenleri öne sürmüşlerdir. İlk olarak, Borderline kişilik bozukluğu genellikle çocuk istismarı veya ihmali gibi çocukluktaki kötü muameleyle bağlantılıdır . Duyguları tanımlama yeteneği, yaşamımızın erken dönemlerinde geliştirdiğimiz bir şeydir ve bakım verenlerimiz, hissettiklerimizi öğrenmemize yardımcı olmada bütünsel bir rol oynarlar.

Kötü muamele veya ihmali olan bakıcılara(anne veya bakıcı) sahip olan çocuklar bu dersi kaçırabilirler. Ne hissettiklerini öğrenmek yerine, kötü muameleye uğrayan çocuklar duygularından korkmayı öğrenebilirler, duygularının ebeveynler tarafından önemsiz veya göz ardı edilmesinden dolayı önemsizleştirebilir

Ancak, Borderline kişilik bozukluğu olan birçok insan hiç çocukken kötü muamele görmemiştir.Peki bu insanlar Neden duyguları tanımlamakta zorlanıyorlar? Borderline kişilik bozukluğu olan sahip bazı kişilerin genetik olarak çok yoğun duygusal tepkilere sahip olmaları mümkündür.

Bu durumda bakıcılar, çocuklarının duygularını anlamaya yardımcı olma konusunda sıkıntı çekebilir, çünkü yanıtlar çok yoğun gözükmektedir. Bu durum, duygusal olarak geçersiz kılınan bir ortamın gelişimini de tetikleyebilir, çünkü ebeveynler tetikleyici olayla orantılı görünmeyen duyguları kabul etmeye çalışmaktadır.

Duyguları Tanımlamak Niçin Önemli?

Duygular, günlük işleyişimiz için çok önemlidir, çünkü kararlarımıza rehberlik etmede yardımcı olur, diğer insanlarla bağlantı kurmamıza  yardımcı olurlar.

Örneğin, “korku” duygusunu tanımlayamayacağınızı hayal edin. Korku sinyallerini tanıma yeteneğiniz olmadığında kendinizi tehlikeli durumlarda bulabilirsiniz. Ancak, korku ipuçlarınızı alabiliyorsanız, insanlardan veya size zarar verebilecek şeylerden uzak durmanız daha olasıdır. Korku, bazen hoş olmayan bir duygu olsa da, aslında refahımız için çok önemlidir.

Duyguları tanımlayabilmenin bir başka nedeni de, duygularımızı tanımlayamadığımız zaman, bazılarının “çamurlu duygular” olarak adlandırdığı muğlak, kafa karıştırıcı bir iç deneyim ile sonuçlanıyor olmamızdır. Duygularını tanımakta güçlük çeken bazı insanlar “Ben sadece korkunç hissediyorum!” gibi şeyler söyler. Korkunç bir duygu değildir, ama muhtemelen kafa karıştırıcı bir duygu karışımı tarafından üretilen bir araya gelmiş bir deneyimdir. Çamurlu duyguları deneyimlemekten “üzgün, korkulu ve utanıyorum” gibi duyguları tanımlayabilmek çok daha rahattır .

Duyguları Tanımlamayı Nasıl Öğrenebilirim?

Duyguları tanımlamakta zorlanıyorsanız, size güzel bir haberimiz var!

Bu beceriyi çocuk olarak öğrenme şansınız olmasa bile, ne hissettiğinizi tanımlamak için asla geç değildir.

Elbette, bu beceri çok fazla pratik gerektirir – çocuklar olarak, bunu her yıl birçok deneme denemesiyle yıllarca yapmayı öğreniriz. Bunu bir ergen ya da yetişkin olarak da öğrenebilirsiniz, ancak duyguları tanımlama yeteneğinizde bir değişiklik fark etmeden önce aylarca her gün uygulamayı beklersiniz.

Borderline kişilik bozukluğu konusunda uzmanlaşmış bir terapist / psikolog, duygusal becerilerinizi geliştirmenize ve duyguları uygun şekilde tanımlamanıza yardımcı olabilir. Bu, başkalarıyla nasıl iletişim kurduğunuzda önemli bir etkiye sahip olabilir.

depresyon

Depresyondanda olan dostuna Psikolog Öncesi destek olmanın 7 Yolu

by with No Comment Kişisel Gelişim

Depresyondanda olan dostuna Psikolog Öncesi destek olmanın 7 Yolu

 

Depresyon oldukça yaygındır. Bazen Psikologa gitme şansınız o an için olmayabilir ve ikna edemeyebilirsiniz dostunuzu Şansınız, tanıdığınız biri depresyonla mücadele ediyor. Bu kişi size yakınsa, muhtemelen hissettiğiniz yolu geliştirmek için elinden geleni yapmak istersiniz. Gerçi depresyon nadir uzaktır , hala yaygın olarak yanlış anlaşılıyor. Mümkün olduğunca yardımcı olmak istediğinizde, yükseltmeye çalıştığınız kişiyi gerçekten anladığınızdan emin olmanız gerekir.

NOT: Öncelikle Psikolog görüşmesi yapmanızı öneririz. Bu yazı destek olmak amaçlıdır.  asla tedavi içermez

1. Basmakalıpları Önlemek

Güneş ışığı, temiz hava ve olumlu bir zihniyet gibi şeyler harikadır. Bu şeyler depresyonlu insanlar için ulaşılabilir veya yardımcı olmayabilir. Depresyon, geçici bir duygudan ziyade bir bozukluktur . En sağlıklı olanı bir psikologa gitmek olacaktır. İstanbulda Psikologa gitmek çok kolay.

Küçük bir tezahürat yaymaya ve depresyona ışık tutacak bir şey gibi davranmaya çalışmak arkadaşınızın içsel mücadelesini azalttığını hissettirebilir, bu da yapmaya çalıştığınız şeyin tam tersidir.

psikolog, istanbul psikolog, depresyon
2. Onları Farklı Şekilde destek olamaya çalışmayın / psikoloog gibi daha dikkatli olun

Yapabileceğiniz en kötü şeylerden biri, arkadaşınıza depresyonla tedavi şeklinizi değiştirmektir. örneğin Onları doğum günü partisine davet etmeyi ihmal ettikleri için gelmek istemeyecekleri bir duyguya sahip olabilirsiniz.

Her zaman üzüntülerine odaklanmak onları sadece üzüntülerine daha çok odaklanacaktır. Her zaman konuştuğunuz şeyler hakkında konuş. Birlikte en sevdiğiniz yerlere gidin ve aynı komik metin mesajlarını gönderin. Hayatında bir normallik hissi veriyor olacaksınız, bu da birisinin kendini hissettirdiği zaman önemlidir.

3. Aynı şeyleri istemeyeceklerini anlayın

Depresyon aniden bir kişiyi değiştirebilir. Bir zamanlar eskiden olduğu gibi dışadönük hissetmezler. Depresyondaki arkadaşınız partinin hayatı olabilirdi, ama şimdi evde kanepelerinde daha rahatlar. Dışarı çıkmak istemiyorlarsa, onlara gelin. Arkadaşınız biraz daha çekildiğinde inisiyatif almak zorunda kalabilirsiniz.

4. Onları Sevdikleri Şeylere Destek

Depresyonlu insanlar bazen bir zamanlar onları mutlu eden hobiler ya da ilgi alanları ile temaslarını yitirirler. Depresyon, sevinç hissi uyandıran ve bazen de sisli hissettiren bir bulut gibi bir şey yaratır. Depresif arkadaşın yazmayı seviyorsa, sevdiği yazarları küçük bir hediye verin. Onlara düşündüğünüzü bildirmek için hobilerine uyarlanmış küçük bir bakım paketi gönderin. Eğer hevesli bir bahçıvan olsaydı, gelip sebzelerini hasat etmeye yardım et. Doğru yönde küçük ve destekleyici bir itme.

5. Hazır Destek Psikolog gibi!!

Arkadaşının depresyona girmesine izin ver, daima orada olduğunuzu bilsin.  Sizi teklifin üzerine çıkarmasalar bile, özellikle karanlık ve yalnız hissettikleri zaman, dönecekleri birinin olduğunu bilmek rahatlatıcı olabilir . İhtiyaç duyduklarında sizinle konuşabildiklerini bilmelerini sağlayın ve yargılamadan dinlemek için oradasınız.

6. Rahatsız Etmeyin

Depresyondaki arkadaşın konuşmak ya da takılmak istemiyor olabilir. Yapabileceğin en kötü şey, saldırgan olmak ya da saldırmak olabilir. Arkadaşın seni nasıl ve niçin üzdüğünü anlamıyor olabilir. Kendi üzücü hisleriyle uğraşıyorlar ve sizin de sizin için sorumlu hissetmek istemiyorlar. Arkadaşınız zaman zaman planlarını iptal edebilir veya bir telefon görüşmesine cevap veremez. Sadece onlara biraz zaman verin.

7. Kendinizi Sağlıklı Tutun

Kendiniz için en iyisi değilseniz, diğer insanlar için elinizden gelenin en iyisini yapamazsınız. Kendinizi başkalarının depresyonundan tam güçle atmak, merhamet yorgunluğuna yol açabilir ve bu da kendi depresyonunuza dönüşebilir. Unutma ki terapist (Psikolog, psikoterapist, psikiyatrist) değilsin. Arkadaşınızı gerçekten bir profesyonelin yardımına ihtiyaç duyuyorsa ihtiyaç duyabileceği kaynaklara yönlendirmeye hazır olun.

Gerçek dostluklar depresyon da dahil olmak üzere çok fazla dayanabilir. Depresyonla mücadele eden arkadaşınızın en çok ihtiyacı olduğunda sabırlı olun, bağışlayın ve mevcut olun.

 

Uzman Klinik Psikolog Haşim BELTEN

PSİKOHELP

şişli Şubemiz: Fulya Mah. Ortaklar Cad. Mevlüt Pehlivan Sok. Şıpka Apt.  No:4  Daire:11  mecidiyeköy / İstanbul

Ergenlikte Gelişim Görevleri

by with One Comment Kişisel Gelişim

Ergenlikte Gelişim Görevleri(psikolog) :

Bir insan bu günün ve geleceğin sorunlarıyla başarılı bir şekilde uğraşacaksa, bebeklikten ve ilk çocukluktan ergenliğe, ergenlikten ileri yetişkinliğe doğru özel davranış türlerinin kazanılması gerekmektedir. Ergenlik, bedensel, toplumsal, bilişsel olgunlaşma dönemidir. Bir ergenin başarması gereken yaşam görevleri bu bölümde incelenmektedir.

A) Bedensel Özelliklerini Kabul Etmek ve Bedenini Etkili Biçimde Kullanmak:

Ergenlik, bir dizi hızlı bedensel değişimle biyolojik olarak başlar; Bu değişimler büyük ölçüde bir insanın yetişkin boyuna, ağırlığına, bedensel ve cinsel özelliklerine kavuşmasını sağlar. Bunun sonuçlarından herkes hoşnut kalmaz. Bir kız ya da erkek çocuk, kendini çok kısa ya da çok uzun bulabilir. Umduğu kadar yakışıklı ya da güzel olmadığını düşünebilir. Buradaki gelişim görevi bedensel özelliklerini kabul etmeyi ve onları en iyisi sanmayı öğrenmektir.

B) Eril Yada dişil Bir Toplumsal Rolü Gerçekleştirmek :

Hala değişen bir dünyada bu görev bir ergenin bugün yapmak zorunda olduğu dönemlerin en önemlilerinden birini oluşturmaktadır. Bu davranış tarzını açıkça eril, diğerini açıkça dişil olarak etiketlediğimiz, yıllarda “bir erkek ya da kadının en uygun davranışı nedir?” sorusunu yanıtlamamız kolaydı. Oysa bugün bir çok kişi cinsler arasındaki benzerlikleri farklılıklardan daha fazla vurgulamaktadır. Kumaş pantolonlar, blucinleri, unisex saf kesimlerini düşünelim. Kuşkusuz en büyük değişimler kadın rollerinde ortaya çıktı. Ama herkes aynı yönde hareket etmemektedir. Kimileri, toplumsal rollerini geleneksel çerçevede gerçekleştirme, kimileri eşitliği ve birbiriyle örtüşen davranışları savunmakta, kimileri aşırı uçlar arasındaki yerini korumaktadır. Anlaşılır bir biçimde ana-babaların, öğretmenlerin ve ergenlerin kendilerini, yakın geçmişten kesinlikle farklı olan bir şimdiki zamandan köklü biçimde ayrılan bir geleceğe hazırlanma konusunda kafaları karışmaktadır.

C) Her iki cinsten yaşıtlarıyla yeni ve daha olgun ilişkiler kurmak :

İlk ergenliğin büyük ölçüde aynı cinsten arkadaşlardan kurulan yaşıt grupları şimdi yerini daha olgun erkek kadın ilişkilerine bırakmalıdır. Ergen, karma bir grupta gülüşmeden, kızarmadan, terlemeden ne söyleyeceğini ve nasıl söyleyeceğini, yetişkinlere özgü çeşitli toplumsal etkinliklere nasıl katılacağını öğrenmek zorundadır. Kültür, bu toplumsal ilişkilerin ne olduğunu büyük ölçüde belirler; bir toplumdan diğerine ve sınıflar arasında değişiklik gösterir.

D) Ana-babadan ve diğer Yetişkinlerden Duygusal Bağımsızlığı Gerçekleştirmek:

Ana-babadan özellikle davranış, tutum ve ilgiler bakımından bağımsız olmaya girişen ergenler, genellikle önceden izin almadan, ardından da, ayrıntılı rapor vermek zorunda kalmadan bir şeyleri arkadaşlarıyla birlikte yapmak isterler. Daha çok çöplüğe benzeyen yatak odasının kapısına “özel mülkiyet”, “uzak durun” levhaları astığını belli sürelerde anımsarsınız. Fakat, bağımsızlığın getirdiği özgürlükle birlikte, ana-babaya ve diğer yetişkinlere duyulan sevgi ve saygıyı veren bir başka boyut daha vardır. Bu boyut, vermeyi ve almayı her iki tarafı da anlamayı gerektirir. Havınghurst’un (1972) belirttiği gibi ergenler, ana-babalar, onların üzerinde otorite kurmaya kalkıştığında sıklıkla baş kaldırırlar. Ama ana-babalar onların sorumlu yetişkin gibi davranmaya yüreklendirdiğinde, bağımlılık göstermeye çalışırlar. Burada da kültür, önemli bir rol oynar. Bağımsızlık görevi alt sınıftan orta sınıftakinden daha kolay yerine getirilmektedir. Orta sınıf uzayan eğitimi, ekonomik desteği, geçilmiş olan evliliği, daha fazla kazımayı, özellikle ergen kızları vurgulamaktadır.

E) Evliliğe ve Aile Yaşamına Hazırlanma :

Bu gelişim görevi, bir çok açıdan, az önce tartışılan yönü, dördüncü görevlerde ilerlemeler kaydedilmiş olmasına bağlıdır. “Deneme evliliği”, “birlikte yaşama” gibi toplumsal geleneklerdeki değişimler belki bu gücü çağdaş ergenler için daha zor ergenlerin çoğu büyük olasılıkla sonunda evlenmeyi ve çocuk sahibi olmayı beklemektedir. Ancak, Havıghurst’un belirttiği gibi bazen ergenler evliliği ve aile yaşamını zevkle beklerler. Bazıları ise, düşmanlık ya da korku hissederler. Açıkça bir bireyin bu alandaki tutumu, başarısı ya da başarısızlığı hem kültürden ve sosyo-ekonomik düzeyden hem de aile deneyimlerinden etkilenir. Bir çok ergen fazla düşünmeden ya da hazırlanmadan ve çoğu zaman ev işleri ya da çocuk yetiştirmek için gerekli olan becerilere sahip olmadan evlenmekte ve çocuk yapmaktır. Bu olduğunda, lise veya üniversite düzeyinde gerekli kurslara ve rehberliğe baş vurularak daha fazla çaba harcadığını görmekteyiz (Onur, 1993).

psikolog,şişli psikolog,mecidiyeköy psikolog,istanbul psikolog,psikoterapist,çocuk terapist,çocuk

Ergenlikte Bilişsel Gelişim

by with No Comment Kişisel Gelişim

Ergenlikte Bilişsel Gelişim(psikolog,terapist)

 

Piaget’ye göre ergen 11 yaşından itibaren formel işlemsel psikolog düşünceyi geliştirmeye başlar. Bu dönemin önemli özelliği hipotetik tümdengelime! düşüncedir. Ergen, bir problem çözme durumunda neden-sonuç ilişkisini kurabilmek için olası tüm değişkenleri göz önüne alabilir ve bunlardan birini sınarken diğerlerini dışarıda bırakabilir. Gerçek ve somut olmayanla yani olasılıklarla ilgilenebilir ve mecaz anlamları anlamakta güçlük çekmez. Formel düşüncenin her ergende ortaya çıkmayacağı, bu düşünce biçimiyle ilgili bilişsel stratejilerin ancak eğitimle gelişebileceği ve bu nedenle formel işlemsel dönemin, Piaget’nin önceki üç dönemi gibi evrensel olmadığı tartışılmaktadır.

Ergenlerdeki soyut düşünce onların günlük davranışlarını da etkilemektedir. Kendileri ve dünya hakkında daha fazla düşünmekte ve 13-15 yaşları arasında daha tartışmacı, idealist ve eleştirici olmaktadırlar. Bununla birlikte kendilerinin ve başkalarının soyut bakış açılarını değerlendirmekte zorlandıkları için yeni bir ben merkezci eğilim içine girmektedirler. Elkind’a göre kendi düşünceleri, duyguları ve davranışlarıyla aşırı ilgilidirler. Kendi ve diğerleri arasındaki ilişkilerle ilgili olarak da iki önemli çarpıtmaları vardır. Bunlardan biri, kendi kendileriyle çok ilgili olmalarının ötesinde diğerlerinin de kendisiyle ilgilendiklerini düşünmeleri ve devamlı bir sahnede, herkes kendilerini izliyormuş gibi davranmalarıdır. Diğeri ise kendi önemlerini aşırılaştırmaları ve kendilerini özel ve özgün olarak algılamaları sonucu başkalarının başına gelenin kendi başlarına da gelebileceğini düşünememeleridir. Bunun sonucu olarak da alkol ve uyuşturucu alma, hızlı ve tehlikeli araba kullanma gibi riskli davranışlara girmekten sakınmamaktadırlar.

 

psikolog,şişli psikolog,mecidiyeköy psikolog,istanbul psikolog,psikoterapist,çocuk terapist,çocuk

psikolog

Ergenlik Çağının fiziksel Gelişimi

by with No Comment Kişisel Gelişim

Ergenlik Çağının fiziksel Gelişimi(psikolog,psikoterapist)

Ergenlik çağı tek bir bilim dalı açsından anlaşılması ve tanımlanması güç bir devredir. Bu bilim dalı istek fizik, biyoloji, psikoloji, pedogoji, ister eğitim olsun, her birinin bir gencin gelişmesine katkısı olup, bireyde değişikliklerin yer aldığı çağdır. Özellikle biyolojik, psikolojik ve sosyal olarak bir gelişme ve olgunlaşmanın yer aldığı bu dönem çocukluktan erginliğe bir geçiş dönemidir. Ergenliğin başlangıcı kızlar ve erkeklerde belirli biyolojik değişmelerle başlar. Bu devre ülkemizde kızlarda ortalama 10-12, erkeklerde 12-14 yaşlar arası başlar. Ergenlik çağına girişten önceki yıllarda boy ve ağırlık bakımından bir yavaşlamadan sonra gelişmede giderek hızlanan bir artış izlenir. Ülkemizde gelişim batı ülkelerinden daha önce oluşmaktadır. Biraz sonra ikinci derecede cinsel nitelikler meydana çıkar.

Erkek çocuklarda cinsel nitelikler genital tüylerin çıkması, yüzde bıyık ve sakal tüylerinin belirmeleri ve ses değişmesi ile göze çarpar.

Fiziksel değişmeler bireyin sosyal ve psikolojik uyumunu etkilediği gibi sosyal unsurlarda psikolojik ve bedende yer alan değişiklikleri etkiler; aynı şekilde psikolojik unsurların yanında sosyal ve fizyolojik değişmeler de görünür.
Özellikle ergenlik çağının kızlar ve erkeklerde yer alan sosyal değişiklikler bazı kriterlere bağlıdır. Bu kriterler arasında ergenin iş bulup çalışması, evden ayrılması, evlenmesi ve oy kullanması gibi olaylara girişmesi, çocukluktan erişkinliğe geçişi gösterir.

Her kişinin yaşantısı boyunca belirli psikolog geçiş ve dönem sıkıntılar yaratan devreleri vardır. İlk defa okula giden çocuk, evinin sağladığı güven havasından ayrılarak yaşantısında sıkıntı yaratabilecek bir duruma girer, üstelik okula giriş dönemine esaslı bir uyum göstermek zorundadır. Ergenlik de böyle bir bunalım çağıdır. Çocuk veya erişkin değildir, fakat genç birbirinin içine girişmiş kuvvet bekleyişler alanlarının içindedir.
Bu dönemlerde kanunlara karşı eylemler, intihar teşebbüsleri, uygusal taşkınlık ve tedirginlik hali ön planda görülür. Genç kızlarda intihar teşebbüsleri buluğ çağında en yüksek ortalama göstermektedir. Bütün bu olumsuz davranışların altında da anksiyete hali vardır (Yavuz, 1974).

Ergenlik döneminin başlangıcının habercisi, boy uzamasıdır. Çocuğun ana rahminden teşekkül etmesinden bu yana gövdesi gelişimini büyümesini devam ettirir. İlk iki yıl içinde büyüme hızlanır. Sonraları büyüme hızı azalarak kızlarda 7, erkeklerde 10 yaş civarlarında bir gelişme eğrisi gösterir. Erkek çocuklar doğuşta kızlardan biraz daha boylu olup, bu üstünlüğü 10 yaşlarına kadar korurlar, fakat kızlarda bu yaşlarda bu yaşlarda onlara yetişir. 11 yaşlarından 14’e kadar kızlar daha çabuk uzuyorlar. 15 yaştan sonra bu üstünlük erkeklere geçiyor. Yalnız kişisel farklılıkların olduğunu unutmamak gerekir.

Ergenlik çağında gelişmenin diğer bir yönü de, kilo alınarak ağırlığın artmasıdır. Yalnız, boy uzaması gelişmenin tek kriteri değildir. Yapılan çeşitli incelemelerde, ortalama ağırlık artışları kız ve erkekte boy uzaması eğrileri ile ayrı eğilim gösterip, boy uzaması eğrilerine paralel olarak gelişmektedir.

Fiziksel yönde ergenliğin başlangıcı ve sona ermesi, bireylerde faklı olmakla beraber, bu çağlardaki önemli değişimler, ortalama istatistik normlarına uyacaktır. Boy ve kilo artarken, kollardaki kuvvet de artacaktır.

Cinsel gelişim, başlangıçta ergenlerde kızlarda göğüs büyümeleri, erkeklerde bıyık ve sakal tüylerinin çıkması gibi ikinci derecen cinsel niteliklerden oluşur. Ergenlerin fiziksel gelişmesinde primer sex organlarının gelişmesi çok önemlidir. Kızlarda regl başlangıcı yanlış olarak fiziksel olgunluk zannedilmiştir. Regl başlangıcında, overler erişkinlerin overlerinin ancak %30 oranındadır. Yalnız, gelişme tamamlanınca testis ve overler tam olarak gelişir, demek ki, bu reglerin başlangıcından, çok sonraları oluşur. Ancak hipofiz guddesinin çıkardığı salgılar testis ve overlerin tam çalışmasını sağlar. Henüz, olgunlaşmamış sex guddelerine hipofiz salgıları cinsel olgunlaşmayı sağlayacak olan hormonu çıkardığı zaman overlerde ve testislerde sex hormonunun teşekkülü başlar. Kadın hormonları sex hormonları konusunda esas ve ikinci derecedeki sex niteliklerinin gelişmesini sağlar. Aynı şekilde erkek hormonu erkeğin primer ve ikinci derecede niteliklerinin gelişmesine yol açar. Uterusta bazı oluşumlara yol açan kafi miktarda hormon bulunuşu reglin başlaması ile, kızın cinsel bakımdan olgunluğa yöneldiğine bir işarettir. Bu dönemde kızın üretme niteliğini henüz elde etmemiş olması kuvvetli bir ihtimaldir. Fiziksel ve cinsel gelişim devam eder ve sonunda over döllenebilecek bir ovum oluşturur. Cinsel guddelerin oluşum devrelerinde regllerin aksaması görülebilir. Bu aksama, anormal olmayıp, sex organlarının nispeten olgunlaşmasından ileri gelir (Yavuz, 1974).

Ergenlik çağında kızlarda ve erkeklerde çeşitli bedensel gelişmeler göze çarpar. Kız ve erkek çocukların beden yapısındaki gelişmeleri ayrı ayrı incelemek gerekir. Kızlarda omuzlar, yuvarlaklaşır, göğüs ve kalçalarda deri altına toplanan yağ miktarı artar. Göğüs ve kalçalar büyür, göğüs uçları olgunlaşır.

Erkek çocuklarda ergenlik döneminde kızlardan farklı olarak kol ve bacak adalelerinde bir gelişme olur. Göğüs kafesi ve omuzlar genişler, vücut ve yüz erkeksi görünüm kazanır.

Seslerin kalınlaşması: Ergende, ses, çocukluktakinin aksine kalınlaşmaya başlar. Bu dönemde ergen ses tonun ayarlamaz. Önceki ses çatallaşır. Daha sonra, ses telleri gelişmesini tamamlar, ergenin ses tonu da olgunlaşır.

Yüzdeki sivilcelerin artması: Derideki yağ bezlerinin fazla çalışması sonucu, salgılanan yağlar, bez kanallarını tıkar ve yüzde siyah noktalar oluşturur. Yağ birikimi şişer ve ergenlik sivilcelerini meydana getirir.

Yüzde bıyık ve sakalın çıkması: Ergenlik döneminde yüzde meydana gelen belirgin değişiklik de, erkek çocukta bıyık ve sakalların çıkmasıdır. Önce bıyıklar belirgin hale gelir, sonra sakak kemikleri altından sakallar görülmeye başlar, sakal ve bıyıkların çıkmasında gençler arasında bireysel farklara bağlı olarak, değişiklikler olur.

Vücutta Kıllanma: Ergenlik döneminin başlangıcındaki değişikliklerden biri de, hipofiz bezinin salgıları ile başlayan koltuk altı ve üreme organları bölgesindeki kıllanırlar.

Ter bezlerinin çalışmasının artması: Bu dönemde koltuk altı ile kasıklardaki ve vücudun diğerlerinde ter bezleri çocukluk döneminden daha fazla çalışır. Sık terleme sonucu ortaya çıkan kirliliği önlemek için vücut temizliğine dikkat etmek en az haftada bir kere su ve sabun ile temizlenmek, koltuk altı ve üreme organlarındaki türlerin ter ve kir tutacağı için uzamadan alınması ergenlik sağlığı için gereklidir.

Vücut kokusunun belirginleşmesi: Cinsel olgunlukla beraber, vücutta herkese has bir koku belirginleşir. Bu vücut kokusunun cinsel çekicilikle bir ilişkisi vardır.

Gırtlaktaki kıkırdaklaşma: Hipofiz hormonun etkisi ile ergenlik döneminin başlangıcında erkek çocuklarda gırtlağın çene altına rastlayan bölgesinde bir kıkırdaklaşma görülür. Halk arasında “adem elması” denen bu boğum büyüyerek sertleşir.

Göğüslerde düğümcüklenme: Erkek ergenlerde genellikle 14-16 yaşları arasında olur. Göğüslerin her ikisi veya birinde görülen ağrılı büyüme ve sertleşmelerdir. Tıp dilinde buna jinekomasti denir. Hormon kaynaklıdır. 6 ay ile 3 yıl arasında iyileşme görülür.

Ergenlik Döneminde Görülen Cinsel Rüyalar: Özellikle erkek gençler, artan cinsel içtepilerin sonucu cinsel kaynaklı rüyalar görürler. Bu rüyalar esnasında üretilen fazla spermler boşalma sonucu vücudun dışına atılır. Halk dilinde “rüyalanma”, eski dilde “ihtilam olma” denilen bu olay, sebebini bilmeyen ergenler için ürkütücüdür. Çeşitli tedirginlikler yaratabilir (Kulaksızoğlu, 1998).

şişli psikolog,istanbul psikolog, mecidiyeköy psikolok,çocuk psikoterapist ,psikolog, osmanbey psikolog

Uzman Klinik Psikolog Haşim BELTEN

PSİKOHELP

şişli Şubemiz: Fulya Mah. Ortaklar Cad. Mevlüt Pehlivan Sok. Şıpka Apt.  No:4  Daire:11  mecidiyeköy / İstanbul

Erinlik / ERGENLİK Belirileri

by with No Comment Kişisel Gelişim

Ergenlik Belirtileri(psikolog,psikoterapi)

Ergenlik Çağında bedende önemli değişmeler olmaktadır. Çocukluk çağı özelliklerinden yetişkinliğe geçiş bahis konusudur. Beden değişmelerinin büyük bir kısmı ergenlik devresinin ilk safhası olan erinlik çağında vuku bulur. Erinlik çağından sonra devam eden beden gelişmeleri ise yavaş cereyan eder.
Erinlik çağının bedende meydana getirdiği psikolog gelişmeler eski çağdan beri bilinmektedir. Değişen bedenin , davranış ve yönelişler üzerinde yaptığı etkiler ise bilimsel çalışmalar yapılmasını gerektirmiştir. Beden gelişiminde hızlanma, ferdin bu değişmelere yeterli intibakını engellemekte ve sonuç olarak güvensizliğe sebep olmaktadır. Buhler cinsiyet organlarının gelişmesiyle davranışlarda meydana gelen değişmeye nazarı dikkati çekmiş ve bu yıllarda, beden değişmelerinin olumsuz ve yetersiz intibaka sebep olduğu üzerinde durmuştur. Ergenin davranışlarını etkileyen bu beden değişmelerini şu erinlik belirtileri teşkil etmektedir.

Kıllar : Erinlik çağına girişte bedenin belirli yerlerinde kıllar büyür ve ergenlik sonlarında bükümlü hal alır.

Ay Hali : Yüzyıllar boyunca kızlarda ay halinin cinsi olduğunun işareti olduğuna inanılmıştır. Bilimsel araştırmalar, ay halinin erinlik çağının başı veya sonunda vuku bulmadığını ve bu olayın erinliğin yanını gösterdiği ifade etmektedir. Ay halini takiben “ergen kısırlığı” buna delil olarak gösterilmektedir. Bu devre 6 ay veya daha uzun sürer ve bu süre içinde yumurtalıklarda olgunlaşma olmaz. Buna göre ay halinin, cinsi olgunluğa delil teşkil ettiği söylenemez.

Islak Geceler: Halk arasında erkek çocuğun cinsi organlarının gece salgı yapması onun cinsi yönden olgunlaştığına bir delil olarak görülür. Uyku esnasında penis, spermi havi sıvı çıkarır. Erkeğin üreme organının bu şekilde fazla semeni dışarı atması normaldir. Ancak bu her çocukta vuku bulmayabilir ve ayrıca bu salgıların erinliğin başlangıcında değil, fakat ortalarında vuku bulduğuna işaret etmek gereklidir.

Akıl Dişi : Akıl dişinin çıkmasını erinlik başlangıcı olarak görenler olmuştur. Ancak erinlik devresinin başlangıcını gösteren sağlam bir işaret değildir (Fatma Varış).

şişli psikolog,istanbul psikolog, mecidiyeköy psikolok,çocuk psikoterapist ,psikolog, osmanbey psikolog

Uzman Klinik Psikolog Haşim BELTEN

PSİKOHELP

şişli Şubemiz: Fulya Mah. Ortaklar Cad. Mevlüt Pehlivan Sok. Şıpka Apt.  No:4  Daire:11  mecidiyeköy / İstanbul

ERGENLİK ÇAĞI(psikolog gözü ile)

by with No Comment Kişisel Gelişim

ERGENLİK ÇAĞI (psikolog gözü ile)

Gerek ergenlik gerekse psikolojik  gençlik dönemleri insan yaşamının en güzel, en mutlu ve en güçlü dönemleri olurken, aynı zamanda birer kriz ya da bunalım dönemleridir. Aslında her değişim bir durumdan ötekine psikolog geçiş ile eski alışkanlıklardan sıyrılıp yeni koşullara uyma zorunluluğunu getirdiğinden, kendine göre bir zorluk taşımakta, dolayısıyla bir kriz ya da bunalım dönemi olarak adlandırılabilmektedir. Buna göre, gençlikten orta yaşa, orta yaştan yaşlılığa, öğrencilikten iş yaşamına, iş yaşamından emekliliğe, bekarlıktan evliliğe ve yine evlilikten bekarlığa yahut dulluğa geçişlerin her biride kendine göre birer kriz ve bunalım dönemleridir. Ancak, gerek biyolojik, gerekse sosyal bakımdan en önemli bir değişiklik sayılan ergenlik ve gençlik dönemleri bunların arasında daha bir belirginlik taşır. İşte belki de bu yüzden yıllar boyunca ergenlik ve ilk gençlik dönemleri halk arasında oldukça şatafatlı sözlerle belirlenmiş “buhran çağı”, “delikanlılık”, “ateşli gençlik”, “kabına sığmazlık” gibi deyimler hep bu dönemi anlatmada kullanılmıştır. Dikkat edilirse, bu kullanım bir yandan özenme ve hasret, bir yandan da kıskançlık taşımaktadır. Fransız’ların bir deyişi olan “gençlik bile bilseydi, ihtiyarlık yapabilseydi” sözünde, ihtiyarlığın bilgisizliği vurgulanmakta ve bu gibi deyimlerin hep daha yaşlı kuşaklar tarafından yaratıldığı da göz önüne alındığında, yaşlıların sanki umutsuzluklarının acısını gençliğin deneyimsizliğini vurgulayarak kendilerini daha üstün görmek yoluyla çıkardıkları düşünülebilir (Koptagel-İlal, 1991).

şişli psikolog,istanbul psikolog, mecidiyeköy psikolok,çocuk psikoterapist ,psikolog, osmanbey psikolog, çocuk

Uzman Klinik Psikolog Haşim BELTEN

PSİKOHELP

şişli Şubemiz: Fulya Mah. Ortaklar Cad. Mevlüt Pehlivan Sok. Şıpka Apt.  No:4  Daire:11  mecidiyeköy / İstanbul

vajinismus-nedir1

VAJİNİSMUS

by with One Comment Cinsellik

VAJİNİSMUS NEDİR?
—Vajinusmus; vajinanın girişindeki kasların istem dışı kasılarak cinsel birleşmenin acılı ve imkansız hale gelmesi durumudur.
—Kasılmalar istemdışı olarak gelişir.
—Kasılmalar bilinçli ise bu vajinusmus değil eş reddidir.
Vajinismus DSM-V Tanı Ölçütleri Nelerdir?
—A. Aşağıdakilerin birinde (ya da daha çoğunda) sürekli ya da yineleyici güçlük çekme
-birleşme sırasında vajinaya girme
-vajinaya girme girişimleri sırasında vulvovajinada ya da pelviste ağrı duyma
-vajinaya girme girişimleri sırasında vulvovajinada ya da pelviste ağrı duymaya yönelik kaygı ya da korku
-vajinaya girme girişimi sırasında pelvis tabanı kaslarını çok germe ya da sıkma
—B.  A tanı ölçütündeki belirtiler en az yaklaşık 6 aydır sürmeli
—C.Bu bozukluk  kişide klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya neden olur.
—D. Bu bozukluk, başka bir Eksen I bozukluğuyla daha iyi açıklanamaz (Örneğin, somatizasyon bozukluğu) ve sadece genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.
VAJİNİSMUS TANISI VE TİPLERİ NELERDİR?
—Vajinusmus tanısı ilk cinsel birliktelik denemesi sırasında yaşananları çiftin anlatması ile konulur.
—Primer vajinusmus;  vajinanın üçte bir dış kısmında cinsel birleşmeyi engelleyecek boyutta yineleyici ve sürekli olarak istem dışı kasılmasıdır. İlişkiye girmeye izin vermeyecek kadar şiddetli ve ağrılıdır kasılmalar. Primer vajinusmusta hasta hayatında hiçbir başarılı cinsel birleşme yaşayamamıştır. (tamamlanmamış evlilik)
—Seconder Vajinusmus; Daha önce acısız ve ağrısız cinsel birleşme yaşantısı olmuş ve sonrasında vajinusmus geliştirmiş kadınlarda görülen vajinusmus ise seconderdir.  Seceonder vajinusmus genellikle doğum yırtıkları, kötü sert jinekolojik muayneler, travma ve ameliyat yaşantıları, ağır enfeksiyonlar sonrası disparoniye bağlı olarak gelişen bir durumdur.—

Görülme Sıklığı
—Ülkemizde görülme sıklığı ile ilgili net veriler yoktur.
—Batılı kaynaklarda %1-6 olarak tahmin edilmektedir.
—Konya’da yapılan bir araştırmada %15.3 olarak bulunmuştur.  Vajinismus yaşayan kadınların %46.3 ü bu durumu yalnızca eşlerinin bildiğini, %53.7 si başkalarının da bildiğini belirtmiş.
VAJİNİSMUS BELİRTİLERİ NEDİR? NELERDİR?
—Vajinismusn en temel belirtisi,
—cinsel birleşme sırasında kişinin
—“panik atak benzeri” bir durum yaşamasıdır.
—Bilinci açık olsa da kadın kontrolünü yitirir.
—Penisin vajinaya girişinin ağrılı ya da zor olması,
—Çiftin rahatsız, hatta imkânsız penetrasyon (penis vajina birlikteliğini içeren cinsel birleşme) yaşaması,
—Cinsel ilişki sırasında yaşanan yanma, gerginlik ve batma hissi,
—Hiçbir belirgin nedeni olmayan cinsel ağrılar,
—Tampon kullanamama,
—Jinekolojik/pelvik muayenenin zor yapılması ya da yapılamaması,
—Cinsel ilişki sırasında solunumun durma seviyesinde yavaşlaması,
—Vücudun diğer kas gruplarının (bacak, kol, bel, vb.) ilişki sırasında spazmlar yaşaması,
—Başarısızlık ve ağrı endişesi nedeniyle ilişkiden kaçılması, şeklinde yaşanır.

VAJİNİSMUS NEDENLERİ—

1-BİYOLOJİK ETMENLER
—Pelvik tömörler,
—Vajinanın yaşlanmaya bağlı atrofisi(körelme),
—Doğum patolojileri ve
—Üretral karunkül (Kadın üretrasında en çok görülen tümördür)
—Pelvik İltihabi Hastalığı – PİD,
—Yumurtalık kistleri,
—Üriner Enfeksiyonlar,
—Vjinada sarkma
—Vajinada Kuruluk,
—Vulva kanseri,
—Vajinal enfeksiyonlar,
—Sedef hastalığı, egzema vb. deri hastalıkları.
2-PSİKO-SOSYAL ETMENLER
—Geçmişteki cinsel taciz yaşantısı, zorla evlendirilme
—-Hamilelik korkusu,
—-Acı korkusu,
—-Medikal/fiziksel durumdan kaynaklanan acılı birleşme,
—-Yüksek kaygı,
—-Yetersiz cinsel eğitim,
—-Ev yaşantısında katı ve dengesiz dini öğretilerin olması,
—-Çocuklukta şok edici cinsel görüntüye maruz kalmak,
—-Evde şiddet yaşantısı,
—-Aileye ilişkin korkular, zayıf anne, otoriter baba
—-Bağlanma korkusu,
—-Kalıplaşmış olumsuz yargılar,
—-Taciz eden bir partnerin olması,
—-İlk denemelerde acı duyma
—-Başarısızlık korkusu
—-Küçük yaşta evlendirilme
—-Güven eksikliği vb.

VAJİNİSMUSLU KADINLARIN DUYGUSAL ÖZELLİKLERİ
“Herkesin bu kadar kolay yaptığı bir şeyi ben nasıl yapamıyorum” şeklinde suçluluk duyma.
Utanç duyma
Kendinden nefret etme
Hayal kırıklığı hissi
Zamanla meydana gelen cinsel isteksizlik

VAJİNİSMUSLU KADINLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
—Herşeyin en kötüsünü düşünürler
—Kurallara uyarlar
—Öfkeyi ifadede zorluk çekerler veya kızgınlıklarını dışa vurmazlar
—Aileye bağımlıdırlar
—İyi kız olmaya çalışırlar
—Kabul gereksinimine ihtiyaç duyarlar
—İğne dişçi… gibi korkuları vardır.
—Vücut bütünlüğünün bozulacağına dair korkuları vardır
—Çocukluk çağından kalma korkuları vardır
—Duygusal ve ruhsal gelişimleri sağlıklı değildir
—Çocuksu bir kişilikleri vardır
—Duygusal ve fiziksel olarak açık olmanın tehdit edici ve güvenilmez olduğunu düşünürler.
—Cinsel ilişki veya penisin vajinaya girmesine karşı korku reaksiyonları vardır.
—Yatak ıslatma ve uykusuzluk gibi çocukluk semptomları olabilir
—Erkekleri saldırgan olarak algılayabilirler
—Kontrolsüz davranışları vardır.
—Bedenlerinden çoğunlukla hoşnut olmazlar
—Güven duyguları zedelenmiştir, ya çok çabuk güvenirler yada güven duymada zorlanırlar.
—Cinselliği kötü ve kirli olarak algılarlar
—Sık sık hastalanırlar
—Olumsuz dinsel çatışmaları olabilir
—Anoraksi ve bulima sık görülebilir.
—Kaygılı ve tedirgin ruh halleri vardır.
—Yetişkinliği ve evliliği kabul etmede zorluk çekerler
—Geçmişlerinde cinsel şiddete maruz kalmış yada tanık olmuş olabilirler
—Cinsel organlarından iğrenme yada hoşlanmama durumu yaşayabilirler
—
VAJİNİSMUSLU KADINLARIN ORTAK AİLESEL ÖZELLİKLERİ
—Baskın, tehditkar, alkolik bir babaları olabilir.
—Cinsellikten hoşlanmayan veya bir görev gibi algılayan anne olabilir
—Fiili şiddet, sık çatışmaların ve ayrı yatak odalarının olduğu sağlıksız ebeveyn ilişkisi olan ailelerdir.
—Özel , aşırı koruyucu, sedüktif (ayartıcı, baştan çıkartıcı) veya sınırların belirgin olmadığı baba kız ilişkisi olabilir.
—Annelerini kendisini ve çocuklarını koruyamayacak kadar etkisiz, çaresiz ve bağımlı olarak değerlendirirler.
—Bilinçdışı olarak, cinsel ilişkide bulunmayı, genellikle baskın babalarına karşı mücadele vermiş fakat başarılı olamamış ve zavallı olarak algılanan anne ile özdeşleşme olarak algılanır

“AYIRICI TANI VE EK TANILAR”
Eş tanı
—Mükemmeliyetçi ve ritüelleri olan kadınlarda vajinismus görülebilir.
—Major depresyon ve anksiyete bozukluğunun eşlik etmesi sık görülür.  (%81.6)
—
Ayırıcı tanı
—Cinsel birleşmeyle ilişkili ağrı şikayeti olan (disparoni ) bir kişide vajinismus varsa öncelikli tanı vajinismus olarak kabul edilmektedir. —Disparonide cinsel birleşme görülmektedir.

“KURAMSAL ALTYAPISI”
VAJİNiSMUSLA İLGİLİ KURAMSAL AÇIKLAMALAR
—Nedenleri davranışsal, bilişsel, dinamik ve varoluşsal modellere göre de ele alabiliriz.
—
Davranışçı ModeL;
—Geçmişte yaşanmış bir taciz, ensest ilişki ya da kötü bir cinsel deneyimin ağrı ve acı verici olarak değerlendirildiğinde oluştuğunu söyler.
—M. Erickson’un dediği gibi “defolu bir öğrenme ve kabullenme” olarak ele alır.
Bilişsel model,
—geçmişte maruz kalınan cinsel yasaklar ve abartılı ilk gece hikâyelerin kişide oluşturduğu cinsellikle ilgili negatif şemaları içerdiğini düşünür.
—Bilişsel çarpıtmalara odaklanır.
—
—Freud’un dinamik modelinde ,
çocuklukta “ödipal dönem” adı verilen ve cinsel kimliğin geliştiği bir kritik dönem vardır. Bu dönemde çözüme kavuşamayan psikolojik durumlar kadınlarda ilerleyen yaşlarda vajinismusa neden olabilmektedir.
Varoluşsal model,
—Erkek egemen topluma bir baş kaldırı metodu, kadının kendini eşine ifade etmesi, farkında olmadan kendi varlığını eşine hissettirmesi ve istediği ilgiyi görmesi için başlattığı bilinçdışı otomatik hareketleri içeren nedenlerle ele almaktadır.
“TEDAVİ”
VAJİNİSMUS TEDAVİSİ
VAJİNİSMUSTA ÖYKÜ ALMAK VE DEĞERLENDİRME YAPMAK
Vajinusmusta öykü almak ve değerlendirme yapmak için aşağıdaki başlıkların sıralı bir şekilde ele alınması gerekir
Sosyo-demografik veriler
Yakınma ve yakınmanın öyküsünü almak
Cinsel işlev aşamalarını görüşmek*
Cinsel durum muayenesi yapılması**
Tıbbi ve psikiyatrik durumun değerlendirilmesi
Aile psikoseksüel gelişim öyküsünü almak
Verileri değerlendirmek hedefleri oluşturmak
Tanı koymak ve tedavi programı oluşturmak
CİNSEL İŞLEV AŞAMALARINI GÖRÜŞMEK
Vajinismusun ortaya çıkması ile beraber çoğu kez cinsel yanıtın, cinsel istek, uyarılma, orgazm gibi her bir evresinde yaşanan fiziksel ve psikolojik değişmeler olumsuz etkilenir. Dolayısıyla hastanın cinsel yanıt döngüsüyle ilgili daha ayrıntılı bilgiler elde etmek gerekir.
Cinsel istek aşaması*
Eşlerin cinsel istek sıklıkları ve bu konuda birbirlerine uyumları nasıldır?
Cinsel fantezileri rüyaları var mıdır?
Fantezi ve rüyaların içeriği ve niteliği nedir?
Çift ya da eşlerden her biri erotik filmlerden ve resimlerden nasıl etkilenir?
Her bir eş cinsel yaşamlarını nasıl buluyor?
Cinsel uyarılma aşaması*
Eşinin vücuduna ve cinsel organına dokunmasından rahatsızlık duyuyor mu?
Bu dokunma eylemleri sırasında ıslanma, sertleşme oluyor mu?
Her bir eş için uyarılma yeterli mi?
Bu aşamada psikolojik belirtilerin yanısıra nefes alıp vermede hızlanma, terleme, çarpıntı gibi fiziksel belirtiler aşliik ediyor mu?
Cinsel uyarıdan haz almayı ve birbirlerine haz vermeyi biliyorlar mı?
Eşler sevişme sırasında birbirinin tutumundan memnun mu?
Cinsel birleşme ve orgazm aşaması*
Her bir eşin cinsel birleşmeye karşı olumsuz bir duygusu var mı?
Cinsel birleşme aşamasına geldiğinde ne hissediyor?
Kendini cinsel birleşmeye hazır hissediyor mu?
Cinsel birleşme olmuyorsa ne oluyor?
Eşler birbirlerinin yanında mastürbasyon yapmaktan rahatsızlık duyar mı?
Eşler orgazma ulaşırlar mı? Nasıl?
Orgazm sırasında ve sonrasında neler hissediyor?
CİNSEL DURUM MUAYENESİ YAPILMASI**
Çiftin hali hazırdaki cinsel deneyimlerinin ve bunlara ilişkin düşünce, duygularının ve davranışlarının yelpazesinin ne olduğuna yönelik ayrıntılı öyküsü alınmalıdır. terapist;
“Cinsel sorunuzun ne olduğunu anlamam için ne olup bittiğiyle ilgili ayrıntılı bilgi edinmem gerekir. Sorununuzun (vajinusmusun) ilk ortaya çıktığı andaki ve son bir aylık dönemdeki cinsel yaşantınızı bilmem önemlidir. Bunu sizlerin bana ayrıntılı bir şekilde anlatmaya çalışmanız gerekiyor. O yüzden size soracağım soruları ayrıntılı biçimde ele almamız gerekiyor”. Şeklinde çifte bazı sorular yöneltmelidir.
Birbirinizi uyaracak yeterlilikte dokunma ve ön sevişme yapıyor musunuz?
Yeterince sevişme olmadığında, daha fazla zaman ve özen gerektiğini söyleyebilir misinız?
En son ne zaman sevişme/cinsel birleşme girişiminiz oldu? Bunu ayrıntılı bir şekilde anlatır mısınız?
Sevişme ortamı güvenli miydi?
İkiniz rahat mıydınız?
Birbirinizin yanında ne kadar soyunuyorsunuz?
Birbirinize ne kadar dokunuyorsunuz?
Eşinizle beraber karşılıklı bütün bedene ve cinsel bölgelere rahatlıkla dokunabiliyor musunuz?
Cinsel uyarılara ne kadar yanıt veriyorsunuz?
Cinsel isteğiniz, cinsel hazzınız var mı?
Sertleşme, ıslanma var mı?
Cinsel birleşme aşamasına geçtiğinizde ne oluyor?
Kaçındığınız bir şey var mı?
Cinsel birleşme gerçekleşmiyorsa, cinsel ilişkinizi birleşmesiz bir şekilde nasıl tamamlıyorsunuz?
Orgazma ulaşmak için neler yapıyorsunuz?
Vajinismus Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gereken Konular
Tedavi mutlaka eşle beraber olmalıdır. Eşlerin vajinismuslu kadınlara yaklaşımlarının nasıl olduğuna dikkat edilmelidir. Eşler yaşanan problemi hoşgörüyle mi karşılıyor bu konuda sorun mu çıkarıyor?
Vajinismusun fiziksel bir nedeni olabilir ve bu nedenle kadının mutlaka cinsel terapi öncesi bir kadın doğum uzmanına görünmesi gerekir.
Deneyip de başarısızlıkla sonuçlanan her tedavi girişimi çifti dipsiz bir kuyuya doğru sürükler, umutlarını kırar, tedaviyi güçleştirir.
Tedavinin sonlarına doğru eşlerin arası açılmaya başlar ve sık sık kavga etmeye başlarlar.
Vajinismus tanı konuduğunda tedavisi en kolay cinsel işlev bozukluğudur.
Tedavideki temel hedef kas belleğinin yeniden oluşturulması- farkındalığın artırılmasıdır.
Seks terapisi, psikoeğitim, ev ödevleri, hipnoterapi, EMDR tedavide kullanılan yöntemlerdir.
Kadinin ilişki sırasında partnerini yönlendiren pozisyonda olması ve onunla iyi iletişim kurması önerilmektedir.
Vajinismus tedavisi için önerilen davranışçı yöntemler
Vajinismus tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biri de bilişsel davranışçı yöntemdir. Amaç yanlış öğrenilen tepkilerin yerine yenilerini koymaktır. Bu yöntemde;
Ayna egzersizi: yere konulan bir el aynası ile genital organin incelenmesi
Masaj egzersizi (Sensitif fokus): dokunarak hissetme. Kişinin kendisi ve eşi tarafından genital organın ve hazzın hissedilmesi sağlanır.
Kegel egzersizi: vajinal PC kasının sıkılıp gevşemesi şeklinde yapılır. Farkındaliği ve cinsel hazzı artırır.
Nefes egzersizi (Soluk alıp verme egzersizi): doğru nefes alıp verme hem kasların gevşemesi hem de doğru ruhsal duygulanım açısından önemlidir.
Parmak egzersizi: vajinal kasların kontrollü bir şekilde gevşetilmesini ve vajinanın hissedilmesini sağlar.
Vajinismus Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gereken Konular
Hasta çift yaklaşık 10-12 seans sonrasında sağlıklı bir cinsel hayata kavuşabiliyor. Tedavi süresinin uzunluğu ise genellikle 3 hafta ile 3 ay arasında sürüyor.
Vajinismusu mekanik olarak çözmek yetmez. Çifte sağlıklı ve mutlu bir cinsel hayat sunmak için tedavide iki aşama izlenir.
1. aşamada kaygı ve korkuyu azaltarak cinsel birleşmenin olmasını hedefleriz.
2. aşamada ise cinsel ilişkiden zevk alma ve orgazm olma teknikleri öğretilir.

“VAKA/OLGU ÖRNEĞİ”
ÖRNEK VAKA
Ali ve Fatma 2 yıldır evlidir. Ali 27 yaşındadır ve özel bir şirket personeli olarak çalışmaktadır. Fatma 22 yaşında ve ev hanımıdır. Evlendiklerinde ikisinin de cinsel deneyimi olmadığını bildirmişlerdir. 2 yıl önce görücü usulüyle evlenen çift, bu süre boyunca cinsel yakınlaşmayı sağlayamamıştır.
Vajinismus nedeniyle 2 yıldır devam etmekte olan sorunlar nedeniyle üzüntü ve çaresizlik içinde olan çift, bu çaresizlikle “boşanma” konusunu konuşmaya başlamışken, Ali’ nin yakın bir arkadaşı onlara vajinismus terapisi görmelerini önermiştir.
Fatma’ nın 2 yıldır süren vajinusmus problemi için tedaviye gitmesini Ali’ nin bu yakın arkadaşı sağlamıştır.
Ali ve Fatma iyi ve düzgün ailelerde büyümüş olmakla birlikte Fatma, annesinin bazı durumlara aşırı sert tepkiler verdiğini bildirmiştir.
Annesi, Fatma’ nın çocukluk ve ergenlik dönemlerinde çok sert ve baskıcı tavırlar sergilemiştir. Fatma, annesinin hem küçük teyzesine hem de kendisine verdiği sert tepkileri hatırladığını bildirmiştir. Anneden 7 yaş küçük teyze, evin önünde arkadaşıyla konuşurken güldüğünde ona : “Kapının önünde oro… gibi gülüyorsun. Sende hiç utanma yok!” demiştir.
Teyzesi bir gün eve geç geldiğinde yine benzer bir ifadeyle : “Düzgün aile kızları eve zamanında gelir. Sen başımıza oro… kesildin o yüzden geç geliyosun” der. Aynı şekilde, başka durumlarda da anne benzer tepkilerle hakaret etmiştir. Örneğin, teyzesi biraz makyaj yapsa, Fatma’ nın annesi ona : “Oro… lara benzemişsin. Git yüzünü yıka!” diyerek bağırmıştır ve hakaret etmiştir.
Fatma, annesinin küçük teyzeye yaptığı bu hakaretleri, bu acımasız tepkileri ergenliğe girdiği dönemden itibaren kendisine de yapmaya başladığını anlatmıştır.
Ali ve Fatma’ nın yaşamları vajinismus tarafından engellenmiş, cinsel bir birliktelik yaşamaları önünde engel olmuştur.
2 yıl boyunca, defalarca ilişki denemesi yapmışlar, ancak bu denemelerin hiçbiri başarılı olamamıştır. Fatma, her ilişki denemesinde aşırı kaygı ve korku hissetmiş, ve denemenin belli bir noktasında kaçarcasına Ali’ den uzaklaşmıştır.
Denemeler sırasında Fatma’ nın bu korkulu ve kaygılı kaçışları Ali’nin zamanla isteksizlik ve sertleşme problemi yaşamasına neden olmuştur. Özellikle sertleşme sorunu yaklaşık 1 senedir Ali’yi etkisi altına almıştır.

SERTLEŞME BOZUKLUĞU

by with No Comment Cinsellik
[fruitful_tabs type=”vertical” width=”100%” fit=”false”] [fruitful_tab title=”TANIMI VE TARİHSEL KÖKENLERİ”]

             Sertleşme Bozukluğu/İktidarsızlık/Erektil Disfonksiyon Bozukluğu Nedir?

Cinsel ilişki için gerekli sertliği başlatamama, sağlayamama veya devam ettirememe durumunda sertleşme bozukluğundan bahsedilebilir.

Erektil Disfonksiyonun Tarihçesi

İmpotans terimi, cinsel ilişki için ereksiyonun sağlanmasının ve devam ettirilmesinin yetersiz olduğunu anlatmak için kullanılmıştır. Bu terim yüzyıllarca kullanılmış olmasına rağmen karışıklık yaratmamak için 1992’de erektil disfonksiyon ile değiştirilmiştir. Tarihi kaynaklarda yer aldığı şekliyle bu yazıda impotans terimi kullanılacaktır.

İmpotansın modern toplumlarla ilişkili bir hastalık olduğu düşünülür. Ancak tüm tarih boyunca impotansa ilişkin kayıtlar bulmak mümkündür. İmpotans, latincedeki “impotencia” kelimesinden köken alır ve güç eksikliği anlamına gelir. İlk olarak 1420’de Thomas Hoccleve (1370-1454) “ De Regimine Principum” şiirinde kullanmıştır.

İlk Çağlarda İmpotans

Yazılı en eski kaynakda Hindistanda Sushruta’lı Samhita MÖ 8. yüzyılda impotansın istemli, konjenital, prekoks ve genital organların hastalığına bağlı olabileceğini yazmıştır. Çeşitli kaynaklarda değişik karışımlarla impotans tedavi edilmeye çalışılmıştır. Hintliler, Araplar, Çinliler, Mısırlılar ve Grekler tarih boyunca çeşitli karışımlarla impotansı tedavi etmeye çalışmışlardır. Yunan mitolojisinde çocukluktaki seksüel anksiyetenin adult dönemde impotansa neden olduğunu gösteren örnekler vardır. Hipokrat, impotansın uzun süre ata binenlerde gelişebileceğinden bahsetmiştir. Ortaçağda, impotansdan cadıları sorumlu tutmuşlardır. “The Malleus Maleficarum” (Cadıların Çekici) 1486’da cadı avcıları için yazılmış bir kitaptır ve cadıların erkekleri nasıl impotan yaptıkları anlatılmış bunun için yapılması gerekenleri belirtmiştir. 13. ve 17. yüzyıllar arasında impotans boşanmanın tek nedeniydi. Aslında impotan bir erkeğin evlenmesi kilisiye göre ölümcül bir günahtı. 19. yüzyılda impotansın nedeni mastürbasyona ve istemsiz ejakülasyona (bunu spermatorrhoea olarak adlandırmışlar) bağlı sperm kaybı olduğu düşünülmüş, bunun için aileleri bilgilendirici kitaplar yazarak çocuklarını bu şeytani eylemden uzak tutmaları gerektiği anlatılmış.

Bilim ve İmpotans

Leonardo da Vinci (1452-1519) penisin anatomisine ilgi göstermiştir. Penisde ereksiyonun hava tarafından sağladığı sanılmaktaydı; da Vinci, rijid penisin, içine dolan abondan kan nedeniyle kırmızı gözüktüğünü yazmıştır. 1573’de Varolio, iskiokavernöz ve bulbokavernöz kasların penis kökünü konstrikte ederek ereksiyon oluştuğunu yazmıştır. Regnier de Graaf (1641-1673) kadavralarda hipogastrik artre sıvı enjeksiyonunun ereksiyona yol açtığını gözlemlemiştir. Eckhar köpeklerde nervi erigentes’in elektriksel stimülasyonuyla ereksiyon oluşturmuştur. Lovén elektriksel stimülasyonun kavernöz doku arteriollerinde dilatasyon yaptığını göstermiştir. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında venöz oklüzyonun ereksiyonda baskın mekanizma olduğu düşünülmüş. 1933’de Howell arterial sistemin rolünü ortaya koymuştur. Aynı yıllarda Oswald Lowsey köpekte iskiokavernöz ve bulbokavernöz kas ablasyonu yapılınca ereksiyon olmadığını, bu kasların katgüt ile separe plikasyonu sonucu ereksiyonun kolaylıkla gerçekleştiğini, ve plikasyonun sık aralıklı yapılmasının priapizme neden olduğunu göstermiştir.

Endokrinoloji, Transplantasyon ve Testosteronun Keşfi

Penil ereksiyonun endokrinolojisi hakkında ilk çalışma Brown-Séquard (1817-1894) tarfından yapılmıştır. Köpek testis ekstresini kendisine enjekte eden Brown-Séquard, fizik ve mental beceride artış, daha kuvvetli idrar akımı ve konstipasyonun kaybolduğunu yazmıştır. 1902’de Ancel ve Boulin tavşanlarda ductus deferensi bağlamışlar ve seminal epitelde atrofi olduğunu gözlemlemişler. Leydig hücreleri bu durumdan etkilenmemekte ve tavşanların çoğunun seksüel aktivitesi artmaktaymış. Eugen Steinach (1861-1944) vasoligasyonu çeşitli hayvanlarda yapmış ve bu operasyon 1920’lerde kendi adıyla popüler olmuştur. Sigmund Freud ve William Yeats’in de bu operasyondan kendilerine yaptırdıkları yazılmıştır. 1918’de Serge Voronoff (1866-1951) maymun testisinin erkeklere imlpantasyonunun erkekleri “gençleştirdiğini” bildirmiştir. 1935’de Hollanda’da yeni bir hormon tanımlanmış ve buna testosteron (testo=testes, ster=sterol, one=ketone) denilmiştir. Aynı yıl hormon sentetik olarak üretilmiştir.

Afrodizyaklar

Adını yunan aşk tanrısı Aphrodite’den alan ve libidoyu arttırmak için kullanılan ilaçlardır. Romalılar ve çinliler erektil disfonsiyon tedavisi için çeşitli hayvanların penisinden ve kanından çeşitli yemekler ve kremler yapmışlar. Aristho, cantharides’den afrodizyak olarak bahseden ilk kişidir. Aktif madde cantharidin spanish fly diye bilinen bir böcekten ekstrakte edilerek afrodizyak olarak kullanılmıştır.

Protezler

Organik impotanslı hastaların tedavisinde en çok kullanılan yöntem protez implantasyonudur. Nicolai Borgoras, kaburga kemiği kullanarak ilk penil rekonstrüksiyonu yapmıştır. Çoğu hayvanda penisde kemik bulunur. (os penis) Bu kemik, köpeklerde üretra için bir kanal oluşturmada görev alırken ayılarda ve kurtlarda zayıf erektil dokulara yardımcı olarak ereksiyonun sağlanmasına katkıda bulunur. 1950’de Scardino sentetik materyal implatasyonu yapmıştır. 1966’da Beheri her kavernöz cisme birer adet polietilen protez yerleştirmiştir. 1973’de Small silikon implantları intrakavernöz cisme yerleştirmiştir. Aynı yıllarda Scott şişirilebilir (inflatable) silikon silindirlerden oluşan bir protez geliştirmiştir. Son zamanlarda bağımsız erekte olabilen protezler Flexiflate ve Hydroflex uygulamaya girmiştir.

İmpotans İçin Yeni Tedaviler

Son 40 yılda impotans tedavisi için bulunan yeni tedaviler giderek artmıştır. Geddings Osbon 1970’lerde bir vakum cihazı ile ereksiyonu sağlamıştır ve 1982’de ErecAid adıyla FDA onayı alınarak hastalara uygulanmaya başlanmıştır. Ronald Virag 1980’de intrakavernöz papaverin injeksiyonunu tanımlamıştır. İlk anti-impotans ilaç olan alprostadilin lokal injeksiyon formu 1995’de piyasaya çıkmıştır. 1991’de sildenafil sitrat ile kardiak hastalığı olanlarda yapılan bir çalışmada yan etki olarak ereksiyon oluştuğunu gözlemleyen araştırmacılar 1998’de FDA onayı alarak bu ilacı Viagra ismiyle piyasaya sürmüşlerdir. Son olarak da daha kısa sürede ereksiyon sağlayan ve daha az yan etkisi olan apomorfin kullanılmaya başlanmıştır.

Sonuç

Son çalışmalarda dünya çapında 152 milyon erkekde impotans olduğu tesbit edilmiştir ve 25 yıl içinde bu sayının iki katına çıkacağı düşünülmektedir. (23) Farmasötik pazarında 1998 – 2002 yılları arasında impotans ilaçlarının satışının 880 milyon dolardan 4 milyar dolara çıkması bekleniyor. (24) İmpotans tarihi birkaç yıl öncesine kadar impotansın psikolojik  ve doğa üstü nedenlere bağlandığını gösterirken artık bugün hasta ve doktorların tedavi için çeşitli seçenekleri mevcuttur.

[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”DSM ÖLÇÜTLERİ”]

TANI ÖLÇÜTLERİ

Sertleşme bozukluğunun tanı kriterleri
1- Sürekli olarak yada yineleyici bir biçimde yeterli bir sertleşme sağlayamama yada cinsel etkinlik bitene dek sertliği sürdürememe,
2- Bu bozukluk belirgin bir sıkıntıya kişiler arası ilişkilerde zorluklara neden olma,

  3- Bu cinsel işlev bozukluğu başka bir Eksen I tanısı ile daha iyi açıklanamaz. (Başka bir cinsel işlev bozukluğu tanısı dışında)

4- Sadece bir maddenin örneğin kötüye kullanılabilen bir ilaç, tedavi için kullanılan bir ilaç, yada genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.

[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”TİPLERİ/ÇEŞİTLERİ”]

3 TİP

  • Organik erektil disfonksiyon: vasküler , nörolojik ve hormonal nedenler ya da ilaçlar.
  • Psikojenik erektil disfonksiyon: depresyon, performans anksiyetesi, ilişki problemleri, psikososyal problemler, olumsuz çocukluk yaşantıları…
  • Mikst tip erektil disfoksiyon

PRİMER EREKTİL DİSFONKSİYON

Bir koital teması başarıyla gerçekleştirmek için yeterli ereksiyonu hiçbir zaman başaramayan ve sürdüremeyen erkeğin durumu “birincil ED” olarak sınıflandırılır.

SECONDER EREKTİL DİSFONKSİYON

Koital birleşmeyi önceleri başarıyla gerçekleştiren erkek sonradan bir başarısızlık yaşamaya başlarsa bu durum “ikincil ED” olarak tanımlanır.

[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”SIKLIK VE YAYGINLIK”]

Erkeklerde ereksiyon bozukluğu görülme sıklığı nedir?
40-70 yaş grubu erkeklerde değişik ülkelerde yapılan çalışmalarda ki buna ülkemizde dahildir ereksiyon bozukluğu görülme sıklığı %40 ila %70 arasındadır.
Doğaldır ki bu oran yaş ve diğer yandaş başka hastalıklarla birlikte artmaktadır. Sağlıklı erkekler arasında Ereksiyon bozukluğu sıklığı ise %16 olarak bildirilmektedir. Bir başka deyişle her 6 sağlıklı erkekten 1’i Ereksiyon güçlüğünden yakınmaktadır.
1995 yılında tüm dünyada 152 milyon ereksiyon güçlüğü çeken erkek olduğu hesaplanırken, bu rakamın 2025 yılında 322 milyon erkeğe çıkması beklenmektedir. [/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”BELİRTİLERİ VE NEDENLERİ”]

FİZİKSEL SEBEPLER

·         Zayıflamış sinirler (ereksiyon sırasında penise giden kan akışının olmaması)

·         Zührevi hastalıklar (cinsel yolla bulaşan hastalıklar)

·         Hipertansiyon (Yüksek Kan Basıncı)

·         Diyabet (diyabet hastalarında sinirlerde hasar)

·         Penis damarlarının içinde kan sızıntısı

·         Hormon bozuklukları (düşük testesteron ya da androjen hormonundan dolayı düşük libido)

·         Pelvise giden kan akışını etkileyen kardiyovasküler bozukluklar.

·         Prostat bezi büyümesinin yol açtığı problemler

·         Alkolizm ve uyuşturucu kullanımı (Kronik alkol kullanımı, narkotik, esrar, aşırı tütün kullanımı, ve Ghutka  penil damarlara zarar verebilir)

·         Bazı reçeteli ilaçlar (Sakinleştiriciler, antidepresanlar, antihistaminler, bazı psikoterapötik ilaçlar ve hipertansiyon ilaçları)

·         Bazı doğum kusurları

FİZİKSEL OLMAYAN SEBEPLER

·         Psikolojik problemler (depresyon)

·         Negatif duygular – kadın partner tarafından ifade edilen

·         Stres

·         Anksiyete

·         Halsizlik

·         Cinsel korkular ya da suçluluk duyguları

·         Cinsel travma geçmişi

SERTLEŞME BOZUKLUĞU NEDENLERİ/EREKTİL DİSFONKSİYON BOZUKLUĞU NEDENLERİ

Anatomik eksiklikler Penisin doğuştan olmaması, difallus, penisin hipoplazisi, hipospadi, kriptorsizm ve anorkizm
Endokronolojik nedenler (hormonal) Addison bozukluğu, adrenal neoplazma, kromofob adenoma, hipofiz bezinin yeteri kadar çalışmaması, akromegali, testiküler başarısızlık, fröhlic sendromu, hiperprolaktinemi, hipotiroidizm.
Nörolojik nedenler Omurilikte tümör, muhtelif beyin hastalıları, diyabet ve alkol nöropatileri, Parkinson, hemipleji, çoklu skleroz, periferal nöropatiler.
İlaçlar Anti depresanlar, diüretikler, beta blokerler, santral etkili sempatolitikler, anti psikotikler, anti histaminikler, digoksin, alkol, kokain, opiatlar,
Vasküler nedenler Aortik darlık, penisi besleyen damarlarda tromboz,
Psikojenik nedenler Katı dini tutumlar, erken dönemde alınan olumsuz cinsel eğitim ve yaşantı, utanca, korkuya ve suçluluğa neden olan yaşantılar, performans anksiyetesi, olumsuz beden algısı, kendine güven eksikliği
Diğer Travma ve cerrahi müdehalelerin yan etkileri, peyroni hastalığı, kurşun ve herbisit zehirlenmesi, yaşlılık
[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”KULLANILAN İLAÇLAR”] KULLANILAN İLAÇLAR

Sildenafil

Tadalafil

Apomorfin

Trazodon

Yohimbin

Fosfodiestteroz inhibitörü

…

[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”TEDAVİ”]

  EREKTİL DİSFONKSİYON TEDAVİSİ

nErektil bozukluktaki tıbbi, cerrahi ve psikolojik yaklaşımlardan bazıları şunlardır:

  1-Cerrahi protezler ve penil implantlar,

  2-Penis içine (intracorporal) vazoaktif ilaçların enjekte edilmesi,

  3-Sıkma (konstriksiyon) Halkası ve Vakum pompası,

  4-Ağızdan uygulanan ilaçlardır.

  5-Cerrahi girişimler (Kan akımı yetersizliği ya da venöz kaçağın düzeltilmesine yönelik)

6-Cinsel Terapi

Günümüzde yaygın olarak kullanılan penil protezler arasında yarı-sert, silikon tipte olanlar ve şişirilebilir veya hidrolik protezler sayılabilir. Bu cihazlar cinsel ilişkiye girileceği zaman şişirilmekte, ilişki sonrasında da önceki halini alabilmektedir. Şişirilebilen protezler çok daha pahalıdır ve operasyon sonrası komplikasyonlar-enfeksiyon gibi- daha fazla olabilir. Öte yandan cinsel eş daha fazla tatmin olmaktadır. Cerrahi olarak protez yerleştirilmesi organik sebebe dayanan (diyabet, hipertansiyon gibi) ve şiddetli (önceden tıbbi tedavi, penise vazoaktif ilaç enjeksiyonu, vakum cihazı denenip sonuç alınamayan hastalar) erektil bozukluklar için önerilmektedir.

Penis içine papaverin, prostaglandin E1, fentolamin gibi vazoaktif maddelerin enjekte edilmesi arteriyel kan akımının artırılması ve kan basıncının artmasıyla sertleşmenin oluşması amacına yöneliktir. Başlangıçta etkinliği %75 gibi yüksek olabilir. Cinsel eşin memnuniyeti de yüksektir. Uzun süreli sertleşme, penis ve testislerde ağrı, peniste doku sertleşmesi, karaciğer işlevlerinde bozukluklar ve genel enfeksiyon gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Vakum cihazları ve sıkma halkaları penise vakum oluşturarak kanın penise dolmasını sağlar. Sıkma halkası en fazla otuz dakika tutulmalıdır. Cinsel eş tarafından kabulü diğer yöntemlerden farklı olmasa da bazen hastaların kabul etmede ve uygulamada zorlandığı belirtilmiştir. Peniste soğukluk, ağrı, hissizlik, boşalmanın olmaması ya da ağrılı olması, morarma gibi yan etkiler görülebilir.

İlaç tedavileri yaygın olarak uygulanmaktadır. Etkisini merkezi sinir sistemi üzerinden gösteren bir ilaç olan yohimbin hem organik hem de psikojenik kökenli erektil bozukluklarda kullanılır. Sürekli kullanımda uykusuzluk, başağrısı, çarpıntı, kan basıncında hafif yükselme görülebilir. Trazodon depresyon tedavisinde kullanılan serotonerjik bir ilaçtır. Uzun süre kullanımı gerekir. Yan etki olarak uyku hali, bulantı, kusma, başdönmesi, idrar tutukluğu ve priapizm yapabilir.

Sildenafil penisteki düz kasları gevşetip penise kan akımını artırarak etki eder. Bu ilacın etki edebilmesi için cinsel uyarılma gerekmektedir. Erkeklerde cinsel isteği artırmaz. Cinsel aktiviteden 1 saat önce alınmalıdır. Hem organik hem de psikojenik kökenli olgularda etkilidir. Başağrısı, yüzde kızarma, hazımsızlık, burun akıntısı, görme bozukluğu (mavinin algılanmasında bozukluk, parlak ışığa hassasiyet) ve diyare görülebilir. Nitrat grubu ilaçlarla birlikte kullanıldığında ani kan basıncı düşmesi ve buna bağlı ölüme yol açabilir.

Eğer eksikliği saptanırsa erkek cinsel işlev bozukluklarının tedavisinde testosteron da kullanılabilir. Lipid ve kilo kontrolü yapılarak kullanılmalıdır. Azalmış libidoya etkili olabilir.

Gingko Bilobanın antidepresanlara bağlı cinsel yan etkileri düzelttiği bildirilmiştir. Etkisinin genital bölgedeki kan akımı artışına bağlı olduğu düşünülmektedir.

[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”VAKA/OLGU ÖRNEĞİ”]

OLGU SUNUMU(ÇOĞUL CİB)
Bir yıldır evli olan çift üroloji uzmanının yönlendirmesiyle cinsel birleşmeyi sağlayamama yakınmasıyla GOP Hastanesi psikiyatri kliniğine başvurdu. Çift bugüne kadar hiç cinsel ilişki kuramamıştı. İlişki girişimleri sırasında kadında kasılma ve korku, erkekte sertleşme kaybı olduğu öğrenildi. Üroloji uzmanı tarafından verilen Sildenafil 50 mg tb sertleşme sorununu düzeltememişti. Çift olarak ilk kez birlikte tedavi girişiminde bulunuyorlardı. Her ikisi de Doğu Anadolu’da aynı ilde doğup “kalabalık, geleneksel ve tutucu” olarak tanımladıkları ailelerde büyümüşlerdi. Görücü usulüyle tanışıp 2 ay arkadaşlık ettikten sonra evlenmişler. Erkek iş kurmak amacıyla 10 yıl kadar önce İstanbul’a yerleşmiş, kadın ise evlendikten sonra İstanbul’a eşinin yanına taşınmıştı. Bay A, 28 yaşında serbest meslek sahibi olup, ilk olarak 13-14 yaşlarında gece boşalmaları yaşamış. Kendini tatmin etmeye de aynı yaşlarda başladığını ifade ediyordu. İlk cinsel ilişki deneyimini 14 yaşındayken genelevde yaşamış. Bu ilişki sırasında erken boşalması olmuş. Evlenene kadar haftada 2-3 kez, kız arkadaşlarıyla cinsel ilişkisi oluyormuş. Bu ilişkilerin hemen hepsinde erken boşalıyormuş ancak hiç sertleşme zorluğu yaşamamış. Eşini cinsel olarak çok çekici bulmasına rağmen sevişme sırasında oluşan sertleşme, vajinaya giriş denendiğinde kayboluyormuş. Bayan B 20 yaşında, ortaokul mezunu ev kadını. 12 yaşında adet görmüş. Evlilik öncesi cinsel deneyimi olmamış. Sadece bir kez flört etmiş. Ancak bu sırada cinsel bir yakınlaşma olmamış. Evlendikten sonra mastürbasyon yapmaya başlamış. Haftada 2-3 kez mastürbasyon yapmak istiyor ve mastürbasyon sırasında orgazm oluyormuş.

Eşini cinsel olarak çekici buluyor ve eşiyle olan sevişmelerinde bazen klitoral orgazm oluyormuş. İlişki sırasında bacaklarında  kasılma, penisin girmesi sırasında çok ağrı duyacağı endişesi tanımlıyordu. Vajinaya parmağını sokabildiğini ancak penisin giremeyeceği kadar dar olduğunu düşündüğünü söylüyordu. DSM-IV-TR tanı kriterlerine göre erkeğe erken boşalma (yaşam boyu, yaygın, bileşik etkenlere bağlı) ve sertleşme bozukluğu (edinsel, durumsal, psikolojik etkenlere bağlı) tanıları kondu. Kadının tanısı ise vajinismus (yaşam boyu, yaygın, psikolojik etkenlere bağlı) idi (Amerikan Psikiyatri Birliği 2000). Tedavi: Tedavide, çifte çizimler eşliğinde ayrıntılı cinsel anatomi ve fizyoloji bilgileri verildikten sonra cinsel birleşme girişimi yasaklandı ve iki aşamalı duyumlara odaklanma (sensate focus) alıştırmaları verildi. Birinci aşamada çiftten cinsel birleşme ve orgazm amacı gütmeden birbirlerine dokunmaları ve bu dokunmalardan haz almaya odaklanmaları istendi. Duyumlara odaklanma alıştırmalarının ikinci aşamasında dokunma alanlarına cinsel organlar da dahil edildi. Alıştırmalar sırasında çiftin çıplak olmasının gerektiği, cinsel birleşmenin yasak olduğu, amacın orgazm olmak veya peniste sertleşme sağlamak değil haz almak olduğu vurgulandı. Ayrıca kadına el aynası yardımıyla cinsel organlarını tanıma, pelvik kasların kasılıp gevşetilmesi esasına dayanan Kegel alıştırmaları ve işaret parmağının birinci boğumunu kullanarak vajina genişletme alıştırmaları da verildi. Duyumlara odaklanma alıştırmalarının henüz birinci aşamasında erkekte sertleşme sorunu ortadan kalktı ve erkeğe boşalma kontrolü için dur-başla alıştırmaları verildi. Eş zamanli olarakkadında parmakla genişletme ve erkekte dur-başla alıştırmaları sürdürüldü. Kadında penis penetrasyonu aşamasına gelindiğinde, erkekte de boşalma kontrolü başarıyla sağlanabiliyordu ve sertleşmenin sürdürülmesinde de sorun yaşanmıyordu. Kadın üstte ilişki aşamasına gelindiğinde, erkekte “dışarıdaki kadınların vajinası geniş, karımınki dar” düşüncesi ve yeniden sertleşme kaybı oluştuğu anlaşıldı. Tedaviye Sildenafil tb 50 mg eklenerek çiftin alıştırmaları sürdürmesi sağlandı. Yapılan 9. oturumda cinsel birleşmenin gerçekleştiği ve Sildenafil kullanmadan ilişki kurulabildiği belirlendi. Cinsel birleşmenin gerçekleşmesinden sonraki 3. ve 6. aylarında yapılan izleme görüşmelerinde Sildenafil kullanmadan cinsel birleşmenin sorunsuz olarak sağlandığı belirlendi.

[/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”İLGİLİ VİDEO”] Tab 2 content place [/fruitful_tab] [fruitful_tab title=”KAYNAKLAR”] Tab 3 content place [/fruitful_tab] [/fruitful_tabs]